Σπάθης, Δημήτρης

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΑΘΗΣ γεννήθηκε στο Κάιρο το 1925. Τέλειωσε το γυμνάσιο της ιστορικής Αμπετείου Σχολής το 1942. Στη συνέχεια (1942-1944) φοίτησε στο Γαλλικό Λύκειο του Καΐρου. Από τον Ιούνιο του 1944 ως το τέλος του 1945 υπηρέτησε στο Βασιλικό Ναυτικό: στη Μέση Ανατολή πρώτα, κατόπιν στην Ελλάδα κατά την Απελευθέρωση. Το 1946 αποστρατεύτηκε και γύρισε στην Αίγυπτο. Ακολούθησαν οι περιπέτειες του Εμφυλίου, που τον οδήγησαν πίσω στην Ελλάδα, στο βουνό, και τελικά πρόσφυγα στη Σοβιετική Ένωση. Αρχικά στην Τασκένδη, όπου από το 1950 ως το 1955 σπούδασε στη Σχολή Θεατρολογίας του Κρατικού Θεατρικού Ινστιτούτου. Τέλειωσε τις σπουδές του με άριστα, και η Σχολή τον πρότεινε για μεταπτυχιακά στη Μόσχα. Έπειτα από εξετάσεις του δόθηκε υποτροφία για το Ινστιτούτο Ιστορίας των Τεχνών της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, στο τμήμα Ιστορίας του Θεάτρου. Το 1959 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή, με θέμα τη διαμόρφωση του Ρεαλισμού στο νεοελληνικό δράμα. Προηγουμένως είχε αρχίσει να εργάζεται ως επιστημονικός συνεργάτης-ερευνητής στο ίδιο Ινστιτούτο. Τον Ιούνιο του 1965 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου συνεργάστηκε με το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης. Από τον Μάιο του 1967 ως τον Αύγουστο του 1974 έζησε αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Μετά τη δεύτερη επιστροφήτου στην Ελλάδα, τον Νοέμβριο του 1974, δίδαξε Ιστορία του Θεάτρου σε τρεις δραματικές σχολές: του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου (1975-1978), του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1976-1979) και του Θεάτρου Τέχνης (1981-1984). Πολύ αργά, μόλις το 1983, αρχίζει η θητεία του στο πανεπιστήμιο. Πρώτα με σύμβαση (ειδικός επιστήμονας) στα τμήματα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1983-1984) και του Πανεπιστημίου Κρήτης (1984-1986)? έπειτα αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ (1986-1991)? τέλος, καθηγητής στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991-1993), του οποίου αναγορεύτηκε στη συνέχεια ομότιμος καθηγητής. Το 1986 εξέδωσε τον τόμο Ο Διαφωτισμός και το νεοελληνικό θέατρο. Επτά μελέτες (University Studio Press) και το 1995 την κωμωδία του Γ.Ν. Σούτσου Αλεξανδροβόδας ο ασυνείδητος (Κέδρος). Το 2007 κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ο τιμητικός τόμος Ζητήματα ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου. Μελέτες αφιερωμένες στον Δημήτρη Σπάθη, σε επιμέλεια Έφης Βαφειάδη και Νικηφόρου Παπανδρέου. Πέθανε στην Αθήνα στις 29 Δεκεμβρίου 2014.