Λείπει

Αν δεχθούμε, ότι δεν είναι πάντα αθέμιτο να κάμπτεται ο προσωπικός και εξ αυτού απόρρητος χαρακτήρας των επιστολών και, χωρίς να υποκαθίσταται ο βασικός τους αποδέκτης, να κοινοποιείται το περιεχόμενό τους σε εν πολλοίς άγνωστους αναγνώστες, τότε επαφίεται στον καθένα από τους τελευταίους, κατ' αρχάς η απόφαση να τους αφιερώσει το χρόνο του και εν τέλει να αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της δημοσιοποίησής τους.

Το πρόβλημα ενδεχομένως ανακύπτει, αν λείπει, για αντικειμενικούς λόγους, ο ένας εκ των αποστολέα-παραλήπτη, και την άδειά του τεκμαίρει αυθαιρέτως ο έτερος.

Όπως δηλαδή συμβαίνει και στην παρούσα συλλογή, η οποία στην πραγματικότητα επιστολές συμπεριλαμβάνει, αλλά η ποιητική τους μορφή, εκτός από το άλλοθι της δημοσίευσης, ουσιαστικά αναζητά αποδέκτη στη θέση του βασικού, που εξαρχής απουσιάζει. Και θα απουσιάζει για πάντα.

Ο πόνος μιας τέτοιας αμετάκλητης απουσίας, που τόσο πολλαπλασιάζεται, όσο περισσότερο ζούμε, μάλλον προκαλεί και την τάση μας να τον επαναβιώνουμε με τον τρόπο της τέχνης, επειδή αυτός είναι, εξαιρουμένης της θρησκευτικής πίστης, που δεν ισχύει όμως για όλους, το μοναδικό φάρμακο, ομοιοπαθητικής φύσης, που προσφέρει ίσης αξίας με την ανέφικτη ίαση παρηγοριά.

Στη συγκεκριμένη συλλογή ο ποιητής αποφεύγει τη μεταφυσική προέκταση του θανάτου, εστιάζοντας στα καθημερινά γεγονότα, που συγκροτούν μια συγκεκριμένη ζωή, η οποία πορεύεται από την υγεία στην αρρώστια και τερματίζει στο απροχώρητο. Τη ζωή αυτή ο ποιητής συντροφεύει, όχι -είναι αλήθεια- αδιαλείπτως, αλλά πυκνώνοντας τη σχέση του μαζί της, καθώς σταδιακά συμπάσχει και μετουσιώνει τον πρώτο έρωτα και την ύστερη αγάπη σε ένσαρκη συνοδεία μέχρι το μοιραίο κατώφλι ενός ασύλληπτου (σε αντίθεση με τη σύλληψη της ζωής) σύμπαντος. Το βέβαιο είναι, ότι η ουσία του θανάτου δεν συμποσούται στην τελευταία πράξη του δράματος, αλλά σφραγίζεται με την αυλαία κάθε σκηνής. Η διαφορά πάντως του θεάτρου από τη ζωή, ανεξάρτητα από το ποιος αντιγράφει ποιόν, είναι αυτή μεταξύ τιμής και τιμήματος, εισιτηρίου και εξιτηρίου. Θυμός, που αντιμάχεται, ελλείψει ενόχου, την τερατώδη αδικία της αρρώστιας και του θανάτου, σάτιρα, που κατεδαφίζει ανεδαφικές αμήχανες και τετριμμένες, ακόμη και ανόητες επικήδειες ευχές, και πένθος που επικάθεται, όταν τελειώσουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, το τελετουργικό μέρος και τα κοινωνικά φληναφήματα, στη μοναξιά των επιζώντων, συνθέτουν το σώμα και αποδίδουν το πνεύμα αυτής της συλλογής.