Θεός Λόγος και Ανθρώπινος Λόγος

Η ανθρώπινη έμπνευση έχει να παρουσιάσει στον χώρο του ορθοδόξου μοναχισμού μοναδικές δημιουργίες. Η γνήσια μοναχική ζωή, που διέπεται από τη μετάνοια, την υπακοή και την εγκατάλειψη της ψυχής στο θείο θέλημα, είναι κατ' αρχήν ζωή εσωτερική, μυστική· όμως αποτελεί ταυτόχρονα και ζωή πνευματικής δημιουργίας σε πολλά επίπεδα. Με την καρδιακή προσευχή του ο αληθινός μοναχός βιώνει την ενότητα της Εκκλησίας και συνεργεί στην σωτηρία του κόσμου. Ο φωτισμένος γραπτός λόγος των Πατέρων φανερώνει την εσωτερική μεταμόρφωση του ανθρώπου κατά την ανάβασή του στον χώρο του Πνεύματος, ενώ η εκκλησιαστική τέχνη αγκαλιάζει την ανθρώπινη αίσθηση και την εντάσσει σταδιακά στην λατρεία του Θεού, ανυψώνοντας το επίπεδο των αισθητών σε όσα μυστικώς και αοράτως συντελούνται στον πνευματικό χώρο.