Η έννοια του χρόνου

Το βιβλίο αυτό του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου περιλαμβάνει δύο κείμενα, μία σύντομη διάλεξη και μία εκτενέστερη πραγματεία, που συντάχθηκαν το 1924. Πρόκειται για τα πρώτα κείμενα στα οποία παρουσιάζεται το φιλοσοφικό πρόγραμμα του Είναι και χρόνος (1927), ενός έργου που σημάδεψε την πορεία της φιλοσοφικής σκέψης στον 20ό αιώνα. Η διάλεξη εκθέτει εν τάχει τις βασικές θέσεις του φιλοσοφικού προγράμματος, ενώ η πραγματεία προσφέρει μια συνοπτική αλλά και ολοκληρωμένη παρουσίαση των περισσότερων από τις αναλύσεις τού Είναι και χρόνος.

Κεντρικό στοιχείο των δύο κειμένων συνιστά η ιδέα ότι η φιλοσοφία πρέπει να προβεί σε μια φαινομενολογική ερμηνεία της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Χάιντεγκερ υποβάλλει έτσι σ’ ενδελεχή εξέταση βασικές παραμέτρους του ανθρώπινου βίου, όπως η καθημερινή τριβή με τα πράγματα και η συνύπαρξη με τους άλλους, η πρωτογενής ανακάλυψη του κόσμου, η εύρεση του εαυτού μέσα από τις ψυχικές διαθέσεις, η ερμηνεία του κόσμου και του ίδιου του βίου, η υποδούλωση στα πράγματα και τις φροντίδες γι’ αυτά, η αγωνία και η μέριμνα, ο θάνατος και η αποφασιστικότητα, η ιστορικότητα κ.ά. Ως βαθύτερη ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης αναδεικνύεται η χρονικότητα, παράγωγο της οποίας αποτελεί ο χρόνος όπως νοείται στη φιλοσοφία και την επιστήμη. Η χρονικότητα αποδεικνύεται συγχρόνως και ως η αυθεντική βάση της οντολογίας. Οι αναλύσεις αυτές, οι πιο ζωντανές και παραστατικές από τις αντίστοιχες του Είναι και χρόνος, καταλήγουν στο αίτημα για αποδόμηση της φιλοσοφικής παράδοσης.

Τα κείμενα της έκδοσης προσφέρονται ως εισαγωγή στη σκέψη του φιλοσόφου και για όσους επίσης δεν έχουν ιδιαίτερη εξοικείωση με φιλοσοφικά έργα. Η αναθεωρημένη μετάφραση των κειμένων προσφέρει καλύτερη ακόμη πρόσβαση σ’ αυτά. Το δε συμπληρωματικό υλικό που περιλαμβανόταν στην πρώτη έκδοση (η εκτενής εισαγωγή και τα πολυάριθμα ερμηνευτικά σχόλια) πρόκειται να κυκλοφορήσει αυτόνομα πλέον, επίσης αναθεωρημένο, το αμέσως προσεχές διάστημα.