Η αθέατη πλευρά της ιστορίας: Στα ίχνη του Διονύσου– Η ιστορική πορεία του ημιθέου Αλεξάνδρου

Από τους πανάρχαιους χρόνους ο Ελληνισμός σημείωσε πολιτισμικά μια κίνηση εκκρεμούς ανάμεσα στις ανατολικές και τις δυτικές ακτές του Αιγαίου. Εως και τον 5ο π.Χ. αιώνα στις δύο όχθες του Ελληνισμού υπερέχει η Ιωνία, αλλά οι Μηδικοί πόλεμοι προκαλούν τη μεγάλη ακμή της κυρίως Ελλάδος και η Ιωνική Ελλάς της Μικράς Ασίας επισκιάζεται. Με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου ολόκληρος ο Ελληνισμός, ανατολικός και δυτικός, παθαίνει κάθετη καθίζηση έως ότου παρουσιαστεί ο “ανίκητος παίς”, όπως τον χαρακτήρισε η Πυθία, ο Αλέξανδρος, που συμμορφώνεται με τη συμβουλή του πατρός του: “Αλέξανδρε! Ζήτει σαυτώ βασιλείαν ίσης, Μακεδονία ου σε χωρεί”, και προκαλεί ένα καταπληκτικό φαινόμενο. Ακολουθώντας τη μυθική πορεία του θεού Διονύσου εκτείνει τόσο πολύ τον Ελληνισμό, ως τη Βακτριανή, έως τους Ινδούς, ώστε αποκενώνει την Ελλάδα από κάθε σχεδόν δύναμη και μεταφέρει τον πολιτισμό της και τα κέντρα δραστηριότητος της σε όλη την Εγγύς Ανατολή. Καθώς η ιστορική πορεία του Ημιθέου σταματά στη Βαβυλώνα, φαίνεται το ανήριθμο γέλασμα των ελληνικών κυμάτων του Αιγαίου να μην έχει πιά επίκεντρο. Ο Αλέξανδρος δεν θα επιστρέψει και η Πέλλα δεν θα διαδεχθεί την Αθήνα. Την διαδέχθηκαν η Πέργαμος, η Αντιόχεια, η Αλεξάνδρεια, κι έτσι το εκκρεμές κλίνει πάλι προς την Ανατολή και ο Ελληνισμός παίρνει πάλι μιάν ιωνική όψη, την οποία θα διατηρήσει με τη ρωμαική κατάκτηση. Η Μακεδονική κατάκτηση της Ανατολής δεν υπήρξε ένα παροδικό φαινόμενο, αλλά απετέλεσε την απαρχή του εξελληνισμού του κόσμου. Αριθμητικά ελάχιστοι και πολιτικά αδύναμοι οι Έλληνες, απεδείχθησαν ισχυρότατο πολιτισμικό στοιχείο, φύραμα που προκάλεσε γύρω του ποικιλότατες ζυμώσεις και εμβολίασε κάθε στοιχείο το οποίο ήλθε σε επαφή μαζί του. Κατέκτησε την Περσική Αυτοκρατορία και εξελλήνισε τη Ρωμαική και η Ελλάς, ενώ κατακτήθηκε, κατέκτησε τον άγριο νικητή και εισήγαγε τις τέχνες στο αγροτικό Λάτιο, όπως διαπιστώνει ο Οράτιος. Εμπνευστής κι δημιουργός αυτής της μεγαλειώδους πορείας του Ελληνισμού ο Αλέξανδρος, ο Ημίθεος που επέλεξαν οι θεοί.