Το πνεύμα στην εξορία

Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας τον Φεβρουάριο του 1945 ό,τι πιο ζωντανό υπήρχε στη χώρα, και ειδικά στη νεολαία η οποία έδωσε βαρύ φόρο αίματος στην αντίσταση κατά της ναζιστικής εισβολής και στη μετέπειτα σύγκρουση με τις δυνάμεις της βρετανικής κατοχής και το όργανό τους την Εθνική Κυβέρνηση, έμεινε έκθετο στο κλίμα της τρομοκρατίας που κλιμάκωνε η Δεξιά και η Ακροδεξιά. Η απειλή για τη ζωή τους ήταν άμεση- συλλήψεις βασανιστήρια, ταπεινώσεις, θανατικές καταδίκες και τρομοκρατικές επιθέσεις ήταν στην ημερήσια διάταξη. Ταυτόχρονα, οι πιο οξυδερκείς άρχιζαν να κατανοούν το είδος του ανελέητου παιχνιδιού στο οποίο τους οδήγησε σαν πρόβατα επί σφαγήν μια κυνική γραφειοκρατικοποιημένη "κομμουνιστική" ηγεσία η οποία την ίδια στιγμή διαπραγματευόταν με τους υποτιθέμενους αντιπάλους της το μοίρασμα του χάρτη σε σφαίρες επιρροής. Μοναδικός δρόμος διαφυγής από τη χωρίς νόημα κόλαση που γινόταν ολόκληρη η Ανατολική Ευρώπη, η προς δυσμάς εξορία. Τελευταίες ημέρες του 1945 ένα πλοίο, το Ματαρόα, απέπλεε από το λιμάνι του Πειραιά για τη Γαλλία: στο κατάστρωμά του το πνευματικό άνθος της ελληνικής νεολαίας -όσοι τουλάχιστον μπόρεσαν να εξασφαλίσουν εγκαίρως μια υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης, που ήταν η ανέλπιστη σωτηρία τους από μια βέβαιη θανατική καταδίκη. [...]

(απόσπασμα από το βιβλίο)