Ιατρική και Ιατροφιλόσοφοι στον Νέο Ελληνισμό

Κατά τους Νέους Χρόνους, η ιατρική διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση προς τη νεωτερικότητα, καθώς η σύνδεσή της με τη φιλοσοφία την οδήγησε στην προσπάθεια καθολικής θεώρησης του ανθρώπου ως ψυχοσωματικού και κοινωνικού όντος και της διαμόρφωσης μιας ανθρωπολογίας. Οι θεράποντες της ιατρικής -πλέον ιατροί με πανεπιστημιακή μόρφωση- στράφηκαν σταδιακά κατά τον αιώνα των Φώτων από το ιδανικό του πολυϊστορος λογίου στον τύπο του επιστήμονα. Στον Νέο Ελληνισμό παρατηρείται έντονο το φαινόμενο του της αύξησης του αριθμού των σπουδαστών ιατρικής, είτε στη σχολή των Artisti της Πάδοβας (ιατροφιλοσόφων), είτε στις σχολές ιατρικής των γερμανικών χωρών (Λειψίας, Χάλλης, Γοτίγγης και Βιέννης).

Αφετηρία του παρόντος εγχειρήματος υπήρξε η διαπίστωση ότι η ιστορία της ελληνικής ιατρικής αποτελεί ακόμη αχαρτογράφητο έδαφος -δίχως να παραγνωρίζονται μεμονωμένες σημαντικές μελέτες-, ενώ τελικός στόχος του η συγκρότηση ενός συλλογικού έργου, ώστε να προβληθεί η σημασία της ιστορίας της ιατρικής και της δράσης των θεραπόντων της, ειδικότερα των ιατροφιλοσόφων, σε σχέση με τη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, σκέψης και τέχνης κατά τους Νέους Χρόνους.

Στον παρόντα τόμο, ο οποίος περιλαμβάνει είκοσι δύο πρωτότυπες μελέτες, κατεβλήθη προσπάθεια να αναδειχθούν οι ποικίλες κατευθύνσεις που μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει η έρευνα της ιστορίας της ελληνικής ιατρικής και των ιατροφιλοσόφων κατά τους Νέους Χρόνους. Τα desiderata μιας τέτοιας έρευνας είναι πολυσύνθετα σημαντικά: προσωπογραφίες και εργογραφίες (εκδόσεις και χειρόγραφα), οργάνωση και περιεχόμενο σπουδών, μελέτη της υλικής υποδομής, του θεσμικού και νομικού πλαισίου, της εξέλιξης της ιατρικής ως επιστήμης, έρευνα σχετικά με τοπικά και διεθνικά ιατρικά δίκτυα, καθώς και τη διάδοση της ιατρικής γνώσης και της επίδρασής της σε νοοτροπίες και αντιλήψεις κ.ά.