Γλωσσολογία στην πράξη

Ο συλλογικός αυτός τόμος αποτελεί φόρο τιμής στον Καθηγητή Κώστα Ντίνα, έναν ερευνητή που υπηρέτησε με αφοσίωση τη γλωσσική επιστήμη και ενέπνευσε γενιές εκπαιδευτικών. Το έργο συγκεντρώνει μελέτες που φωτίζουν τη γλώσσα ως δυναμική, σύνθετη και διαρκώς εξελισσόμενη διαδικασία αναδεικνύοντας τη σημασία της στη διδασκαλία, στην κοινωνική ένταξη και στη δημιουργική έκφραση.

Μέσα από έξι θεματικές ενότητες, οι συγγραφείς εξετάζουν τη διδασκαλία της γλώσσας, τη γλωσσική ποικιλότητα, την έννοια της ταυτότητας και του αποκλεισμού, καθώς και τον ρόλο των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης στη γλωσσική ανάλυση και εκπαίδευση.

Το βιβλίο Γλωσσολογία στην πράξη προσφέρει πολύτιμα εργαλεία και γεννά προβληματισμούς για εκπαιδευτικούς, φοιτητές, ερευνητές και όλους όσοι ενδιαφέρονται για τη γλώσσα στον σύγχρονο κόσμο.


Πρόλογος

ΜΕΡΟΣ Α΄
Από το γλωσσικό φαινόμενο στις προκλήσεις του γλωσσικού μαθήματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η δυναμική φύση του γλωσσικού φαινομένου και η αναγκαιότητα υπέρβασης του στατικού τρόπου θεώρησης, περιγραφής και διδασκαλίας του
Ναπολέων Μήτσης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Μαθηματικά μοντέλα στη γλώσσα: από την ασύνειδη στη συνειδητή χρήση
Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Παρατηρήσεις στον διαχρονικό λεξιλογικό δανεισμό της νέας ελληνικής
Γιώργος Παπαναστασίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Η αξία της μελέτης του γλωσσικού δανεισμού στη νεοελληνική και τις τοπικές γλώσσες, και κάποια μεθοδολογικά ερευνητικά προβλήματα
Μαρίνα Τζακώστα, Γεώργιος Λειβαδιωτάκης, Μαρία Δαφέρμου και Άναστασία Μαχαιρίδου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Ταξινόμηση των παραγωγικών επιθημάτων και εφαρμογές
Άννα Άναστασιάδη-Συμεωνίδη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Εναλλακτική αξιολόγηση στο γλωσσικό μάθημα: επαναπροσδιορίζοντας το πεδίο της αξιολόγησης του/της μαθητή/-τριας
Ελένη Γρίβα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Η γλωσσολογική κατάρτιση των εκπαιδευτικών ως παράμετρος για την επιτυχή διδασκαλία των γλωσσικών μαθημάτων στο σχολείο
Γιώργος Ι. Ξυδόπουλος

ΜΕΡΟΣ Β΄
Γλωσσική διαφοροποίηση, κοινωνικοί αποκλεισμοί, διαπολιτισμική προσέγγιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Γλωσσική ποικιλότητα και εκπαίδευση
Δημήτρης Κουτσογιάννης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Γνωρίζοντας τις νεοελληνικές διαλέκτους: μία πρόταση για τη διδασκαλία της γεωγραφικής ποικιλίας
Γεωργία Κατσούδα, Ευγενία Μαγουλά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Μαθαίνοντας ελληνικά στην Κύπρο: στάσεις των ξενόγλωσσων κατοίκων προς την κυπριακή διάλεκτο και την εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, και βαθμός έκθεσης των ξενόγλωσσων κατοίκων στην κυπριακή διάλεκτο
Ιόλη Ορφανίδη, Άννα Χατζηπαναγιωτίδη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Ο ρευστός ρατσισμός και η αναπαράσταση των μεταναστών/-τριών ως «κατάλληλων»: επιχειρώντας την επανεπινόηση των αναπαραστάσεών τους
Άργύρης Άρχάκης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
Διαπολιτισμική επικοινωνία, εθνικές ταυτότητες και Κριτικές Σπουδές Λόγου
Άναστασία Γ. Στάμου

ΜΕΡΟΣ Γ΄
Η έννοια της δημιουργίας και οι αχαρτογράφητες τεχνολογικές ανατροπές

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
Άπό το «λάθος» και την «απόκλιση» στη γλωσσική δημιουργικότητα και στην ποίηση
Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Ζωή Παυλοπούλου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14
Πάμφωτοι Πλανήτες της Νοσταλγίας: αναγνωστική περιδιάβαση στην ποίηση του Γιώργου Βέη
Τζίνα Καλογήρου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15
Κυριάκος Χαραλαμπίδης και παιδική λογοτεχνία: υφογλωσσικές αναλύσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες
Νίκος Μαθιουδάκης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16
Οι ΤΠΕ ως κοινωνιο-γνωσιακά εργαλεία μάθησης και διδασκαλίας του γραπτού λόγου
Ειρήνη Γάκη, Ιωάννης Σπαντιδάκης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17
Τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση vs. εκπαίδευση στην τεχνητή νοημοσύνη: προοπτικές και προκλήσεις
Ζωή Γαβριηλίδου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18
Η κριτική ανάλυση λόγου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης: αναγκαιότητα και διαστάσεις
Άθανάσιος Μιχάλης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19
«Διαλεκτομαχίες»: ένα ανοικτής πρόσβασης ψηφιακό εκπαιδευτικό παιχνίδι για τις νεοελληνικές διαλέκτους
Άλέξανδρος-Φώτιος Μήτσης, Άσημάκης Φλιάτουρας

Εργογραφία Κωνσταντίνου Ντίνα

Βιογραφικά συγγραφέων