Δέκα (πιθανοί) λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης

Σε αυτό το εμβληματικό δοκίμιο ο Τζορτζ Στάινερ, ένας από τους διορατικότερους στοχαστές της σύγχρονης εποχής, εξετάζει πώς η ατέρμονη αναζήτηση νοήματος φορτίζει τη σκέψη με βάρος και μελαγχολία.

Πρόκειται για ένα μικρό σε έκταση, αλλά μεγάλο σε σημασία κείμενο που μας καλεί να αναλογιστούμε τη βαρύτητα της διανοητικής μας περιπέτειας: πώς η αναμέτρηση με τις ιδέες, τη γλώσσα, τη μνήμη και την επίγνωση της φθοράς μάς καθιστά πιο ελεύθερους και συνάμα ευάλωτους. Ένα βιβλίο που μας προ(σ)καλεί να αναμετρηθούμε με την αγωνία και την ομορφιά της σκέψης.

Το αγαπημένο πρόσωπο βρίσκεται στην αγκαλιά μας, το αναντικατάστατο παιδί στο στέρνο μας, ο καλύτερός μας φίλος μάς σφίγγει το χέρι. Κι όμως, δεν έχουμε καμιά αδιαμφισβήτητη απόδειξη για τις σκέψεις που γεννιούνται, που καταγράφονται εσωτερικά τη συγκεκριμένη στιγμή. Πολύ συχνά, στην ερωτική ένωση, ο σφυγμός της σκέψης, της έντονης φαντασίας, πάλλεται αλλού. Βαθιά μέσα μας κάνουμε έρωτα μ' έναν άλλο. Κάτω από το λατρευτικό χαμόγελο του παιδιού, του στενού φίλου μπορεί να κρύβεται η αλήθεια της πλήξης, της αδιαφορίας, ή ακόμα και της απέχθειας. Η ικανότητα να ψευδόμαστε, να φανταζόμαστε και να ενσαρκώνουμε μύθους είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ανθρωπότητάς μας. Χωρίς αυτή θα ήταν αδύνατον να υπάρξουν οι τέχνες, η κοινωνική συμπεριφορά, η ίδια η γλώσσα.