Τα δύο πρόσωπα της Ρωσσίας

Δεν μπορεί να υπάρχει καμμία αμφιβολία. Ένας νέος ρωσσικός λαός βρίσκεται σε διαδικασία γενέσεως. Συγκλονίστηκε και απειλήθηκε μέχρι τα βάθη της ψυχής του από μία τρομερή μοίρα, αναγκάστηκε να διεξάγει μια εσωτερική αντίσταση, αλλά με τον καιρό θα γίνει στέρεος και θα ακμάσει. Είναι παθιασμένα θρήσκος με έναν τρόπο που εμείς, οι Δυτικοευρωπαίοι, δεν θα μπορούσαμε να είμαστε εδώ και αιώνες. Μόλις αυτό το θρησκευτικό ρεύμα κατευθυνθεί σε έναν σκοπό, θα διαθέτει τεράστιες δυνατότητες επέκτασης. Σε αντίθεση με εμάς, ένας τέτοιος λαός δεν υπολογίζει τα θύματα που πεθαίνουν για μια ιδέα, γιατί είναι ένας νέος, δυναμικός και γόνιμος λαός. Ο έντονος σεβασμός που απολάμβαναν τους προηγούμενους αιώνες οι «άγιοι χωρικοί», τους οποίους το καθεστώς συχνά εξόριζε στην Σιβηρία ή τους τιμωρούσε με κάποιον άλλον τρόπο -τέτοιες μορφές όπως ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης, ακόμη και ο Ρασπούτιν, αλλά επίσης ο Ιβάν και ο Μέγας Πέτρος- θα δημιουργήσει εκ νέου έναν καινούργιο τύπο ηγετών, ηγετών για νέες σταυροφορίες και θρυλικές κατακτήσεις. Ο γύρω κόσμος, γεμάτος με θρησκευτικό πόθο αλλά όχι πλέον γόνιμος σε θρησκευτικές ανησυχίες, είναι αρκετά διχασμένος και κουρασμένος για να μπορέσει ξαφνικά να προσλάβει έναν νέο χαρακτήρα υπό τις κατάλληλες συνθήκες.