Σουρέγια, Τζεμάλ

Έχοντας χάσει το ένα από τα δύο y του επωνύμου του μετά από ένα στοίχημα με τον ομότεχνό του Σεζάι Καρακότς για το ποιος θα βγάλει πρώτος ραντεβού μια συμφοιτήτριά τους στο πανεπιστήμιο της Άγκυρας όπου σπούδαζε Πολιτικές Επιστήμες, ο κουρδικής καταγωγής Cemal Sureya (Ερζίντζαν 1931-Ιστάνμπουλ 1990) πέρασε στην ιστορία της λογοτεχνίας ως ο μεγάλος αγαπημένος των αναγνωστών της ποίησης στη γειτονικής μας χώρας. Σε ηλικία επτά ετών εκτοπίστηκε με την οικογένειά του στο Μπίλετζικ της Δυτικής Τουρκίας, μετά την αιματηρή κατάπνιξη από το στρατό της εξέγερσης του Ντέρσιμ (1937-8), που στρεφόταν κατά της κυβέρνησης και των επιλογών της. Αν και είναι, κατά βάθος, πολιτικός ποιητής, κεντρικό θέμα της δουλειάς του αποτελεί ο έρωτας που εκφράζεται με καλειδοσκοπική φαντασμαγορία και δύναμη όχι μόνο στην Πτεριστέρα (Uvercinka) του 1958 αλλά και στα κατοπινά βιβλία του, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα Φίλα με κι ύστερα γέννησέ με (1973) και Ζεστό πέταλο (1988). Η ποίησή του είναι θυελλώδης, ορμητική και οραματική, συνομιλεί συχνά με τη ζωγραφική που ο ποιητής αγαπούσε ιδιαίτερα και κινείται σε όλο το συναισθηματικό φάσμα: από την άκρα τρυφερότητα έως την τραχύτητα. Το στίγμα της παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο, έχοντας εμπνεύσει ώς τις μέρες μας μια χορεία ολόκληρη επιγόνων.