Άνθρωπος και κοινωνία στην ιστορία

Η ιστορία είναι, καθώς γράφει ο Marc Bloch, η «επιστήμη των ανθρώπων στον χρόνο» -τον χρόνο που συνιστά από τη φύση του μια συνέχεια και μια αλλαγή-, είναι «επιστήμη σε κίνηση». Ο ιστοριογραφικός λόγος αναφέρεται σε ένα κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο και λαμβάνει υπόψη του την κοινωνία στην οποία παράγεται και απευθύνεται. Δεδομένου ότι η μέση εκπαίδευση παίζει, στην πραγματικότητα ή δυνατολογικά, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πνευματικών οριζόντων της δημοκρατικής κοινωνίας, η δε γνώση του παρελθόντος στην ιστορική συνείδηση των πολιτών της, ο λειτουργός της μέσης εκπαίδευσης οφείλει να χρησιμοποιεί τα σύγχρονα κεκτημένα της ιστορικής έρευνας για να ανταποκριθεί στο επίμοχθο έργο του. Ο τόμος περιλαμβάνει τα πρακτικά της επιμορφωτικής ημερίδας για τους λειτουργούς της μέσης εκπαίδευσης, η οποία συνδιοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και το 5ο Περιφερειακό Κέντρο Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού με σκοπό να παράσχει κάποια επιπλέον γνωσιακά εργαλεία στους εκπαιδευτικούς στο αντικείμενο της ιστορίας με θέμα "Άνθρωπος και κοινωνία στην ιστορία από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή". Ακολουθείται η διάκριση σε τέσσερις μεγάλες περιόδους (αρχαιότητα, μεσαίωνας, νεότερη και σύγχρονη εποχή), σύμφωνα με τη θεσμική κατάταξη. Οι εισηγητές είναι ιστορικοί, εξοικειωμένοι με την ιστορική περίοδο την οποία παρουσιάζουν, σε θέση να δώσουν ταυτόχρονα την πεμπτουσία της, το κοινωνικό-οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό τοπίο της, ανάλογα με το υπό πραγμάτευση θέμα τους.