Οι ελεγείες της Μπιερβίλλ

Μετά την ήττα των Δημοκρατικών στην Ισπανία, ο μεγάλος Καταλανός ποιητής και κλασικός φιλόλογος Κάρλες Ρίμπα (1893-1959) –λαμπρός μεταφραστής του Ομήρου, μεταξύ άλλων, και ο πρώτος μεταφραστής ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη σε γλώσσα της Ιβηρικής, εν προκειμένω στα καταλανικά–, καταφεύγει στη Γαλλία, μες στη φρίκη του παγκόσμιου πολέμου. Παρά τη διάψευση των ελπίδων και των βεβαιοτήτων του, μετά από μια επώδυνη κατάδυση στη «σκοτεινή νύχτα της ψυχής», λυτρώνεται τελικά από την κατάθλιψη, αποφεύγει την παραίτηση. Πώς; Στρεφόμενος, προκειμένου να αντλήσει δύναμη, στην αγαπημένη κλασική Ελλάδα των σπουδών του και στις μνήμες από το ταξίδι του στην Ελλάδα το 1927, συνοδεία της αγαπημένης συντρόφου του, της ποιήτριας Κλεμεντίνα Αρντερίου.

Μαρτυρία και καρπός του ταξιδιού αυτού της ψυχής και του νου είναι οι δώδεκα Ελεγείες της Μπιερβίλλ, κορυφαίο έργο του, εμβληματικό κείμενο της καταλανικής και της ευρωπαϊκής ποίησης του εικοστού αιώνα, εμπνευσμένο από την κλασική ελληνική παιδεία. Βαθιά φιλοσοφική ποίηση με έντονη τη βιωματική σφραγίδα του υπαρξισμού, αποτυπώνει το πέρασμα του ποιητή από τον αυστηρό, «στεγνό» και συντηρητικό χριστιανισμό του καθολικισμού σε έναν ορφικό χριστιανισμό στα μέτρα των ανθρώπινων πραγμάτων. Χαρακτηριστικός ο ακροτελεύτιος στίχος της ενδέκατης Ελεγείας: «… άνθρωπος εν μέσω των ανθρώπων εγώ, θεός ενάντια στους θεούς ο Θεός μου».