Άσμα ασμάτων

Ο Ρενάν, ως ιστορικός της θρησκείας με ρασιοναλιστική σκευή, αλλά κυρίως ως φιλόλογος με ιδιαίτερη γνώση και σχέση με τη γαλλική γλώσσα, μας άφησε παρακαταθήκη μια υπέροχη μετάφραση του Άσματος Ασμάτων, κειμένου που δεν έπαψε ούτε στιγμή να κεντρίζει και να έλκει με το μυστήριό του τους ανθρώπους των επιστημών, των γραμμάτων και της τέχνης. Στη δική του εκδοχή, υποστηρίζει πως θα ήταν λάθος να πιστεύουμε ότι το ποίημα δεν ήταν παρά ένα σκανδαλώδες ή, ακόμα, μυστικιστικό κείμενο. Σημειώνει σχετικά:

Η συνείδηση της ανθρωπότητας δεν απατήθηκε σε όλα τα σημεία. Είναι τόσο μεγάλη η δύναμη του θρησκευτικού αισθήματος, ώστε να δίνει στις παρανοήσεις ομορφιά και γοητεία. Η μυστικιστική έννοια είναι λάθος από φιλολογική άποψη, αλλά είναι αλήθεια από την άποψη της θρησκείας και παραπέμπει σε αυτή την τεράστια αγιοποίηση της αγάπης που εγκαινίασε ο χριστιανισμός.

Το εγχείρημα του Ρενάν να δώσει θεατρική μορφή στο Άσμα Ασμάτων αμφισβητήθηκε από πολλούς μελετητές, γλωσσικά όμως και ποιητικά δεν αμφισβητήθηκε ποτέ και από κανέναν, και η ομορφιά του παρέμεινε ατόφια.