Οι πολιτευτές ή Η πρωταρχική αντίληψη

Με τη δημιουργία της ομάδας εμφανίζεται αναπόφευκτα και ο ηγέτης, κάτι που θεωρήθηκε φυσικό επακόλουθο της ύπαρξης αρχηγού στην οικογένεια. Καθώς οι κοινωνικοί σχηματισμοί καθίστανται όλο και μεγαλύτεροι, επομένως και συνθετότεροι, η φυσιογνωμία του ηγήτορα λαμβάνει διάφορες μορφές. Στο γένος συνήθως ο γηραιότερος κυριαρχεί, στη φυλή ο πλουσιότερος ή ο αρχηγός της πολυπληθέστερης ομάδας, αν και ενίοτε επιβάλλονται οι πλέον ριψοκίνδυνοι, και μάλλον οι ακμαιότεροι.
Με τη σύσταση της πόλεως, ως συνάθροισης συνήθως κοινοτήτων, γίνεται πλέον σύνθετη η κοινωνική δομή. Μερικές περιοχές παρέμειναν λόγω ανεπαρκούς εξέλιξης σε αρχαικές πολιτικές έκφρασης. Σε άλλες (λιγότερες) υπήρξε πληρέστερη εξέλιξη, αφού από τη βασιλεία οδηγήθηκαν στη δημοκρατία και συχνά επέστρεψαν στην ολιγαρχική διακυβέρνηση.
Στους "Πολιτευτές" παρουσιάζεται σε αδρές γραμμές το πανόραμα των πολιτικών αντιπαραθέσεων στη σύγχρονη εποχή, όπως εκφράζεται μέσω των ηγετικών φυσιογνωμιών, οι οποίες σχετίζονται τόσο με το παρελθόν όσο και με το διαφαινόμενο μέλλον.
Η σύγκρουση των εκπροσώπων των κοινωνικών στρωμάτων προσδιορίζεται από τα οικονομικά συμφέροντα αλλά και τις πολιτισμικές διαφοροποιήσεις. Αποκαλύπτεται ο αρχέτυπος, ένα συνονθύλευμα άσκησης δύναμης με σκοπό την απόκτηση και διατήρηση οικονομικών συμφερόντων κατά κανόνα εις βάρος του πλήθους.
Στο πρώτο μέρος των "Πολιτευτών" αποτυπώνονται οι δράσεις και εν μέρει οι απόψεις των πέντε διακριτών στρωμάτων της κοινωνίας, δηλαδή των φτωχών (κάτω ή πέριξ του κοινωνικώς ανεκτού ορίου συντήρησης), του κατώτερου τμήματος, του ενδιάμεσου και του ανώτερου της μεσαίας τάξεως και της κυριαρχούσας. Καταγράφεται ο αγώνας επιβολής με λάφυρο τον πλούτο και τη διοίκηση της πόλεως.