Οι χρήσεις της αρχαιότητας από το νέο Ελληνισμό

Πόσο γόνιμη είναι -ή θα μπορούσε να είναι- η χρήση της αρχαιότητας από εμάς τους Νεοέλληνες; Αν κρίνουμε από τις επιβιώσεις του αρχαίου κόσμου στο σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, μάλλον φτωχή μοιάζει η σοδειά. Το θέμα όμως έχει πολύ ενδιαφέρον, και για το λόγο αυτό συστήνω το βιβλίο που περιέχει τα πρακτικά επιστημονικού συμποσίου που διοργάνωσε η Σχολή Μωραΐτη το 2000. Δεκαεφτά επιστήμονες διαφόρων κλάδων -φιλόλογοι, αρχαιολόγοι, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, θεολόγοι, θεατρολόγοι και ψυχαναλυτές- διερευνούν τους τρόπους πρόσληψης της αρχαιότητας και εκθέτουν τα συμπεράσματά τους. Στην εισαγωγική διάλεξή του ο Δ.Ν. Μαρωνίτης πρότεινε «για λόγους συντομίας αλλά και ευκολίας» να εντοπιστούν οι «κάθε λογής κληρονομικές σχέσεις της ελληνικής αρχαιότητας με το νέο ελληνισμό σε τρία κυρίως σημεία: στην ανθρωπογεωγραφική συγγένεια και συνέχεια· στη γλωσσική συγγένεια και συνέχεια· στην πολιτική και πολιτισμική συγγένεια και συνέχεια. Γιατί -είπε- λίγο πολύ σε αυτό το τρίγωνο εγγράφονται οι περισσότερες τουλάχιστον, συγκλίνουσες ή αποκλίνουσες μεταξύ τους θεωρίες και απόψεις για την αρχαία κληρονομιά». Στον τόμο φιλοξενούνται κείμενα - ανακοινώσεις των Π. Μαυρομούστακου, Κ. Γεωργουσόπουλου, Β. Πούχνερ, Ε. Κούκη, Α. Ποταμιάνου, Σ. Αγουρίδη, Γ.Χ. Χουρμουζιάδη, Μ. Πασχάλη, Γ. Γιατρομανωλάκη, Β. Καραποστόλη, Λ. Δρούλια, Π. Μαρτινίδη, Δ. Κυρτάτα, Δ. Ζήβα και Σ. Κονταράτου. Οι σύγχρονοι Ελληνες ιδιοποιήθηκαν τον αρχαίο ελληνικό κόσμο για ιδεολογικούς και εθνικούς κυρίως σκοπούς, προτού αρχίσουν να τον «βλέπουν» ως μια παγκόσμια κληρονομιά.



ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 02/05/2003