Πραγματικότητα φαντασίωση και σύμπτωμα. Όλος ο κόσμος ονειρεύεται.

«Είναι σοβαρός αυτός ο κόσμος;», ρωτά ο τραγουδιστής Francis Cabrel τον ταύρο που μπαίνει στην αρένα. Σε τι κόσμο ζούμε; Σε τι γυρίζουμε την πλάτη μας; Η ψυχανάλυση επαναφέρει το πλατωνικό ερώτημα, βασιζόμενη στο γεγονός ότι η ψυχανάλυση, όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, είναι η πραγματικότητα — και μάλιστα καθόλου εικονική. Και η πραγματικότητα, όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, είναι η φαντασίωση. Δεδομένων αυτών των δύο αξιωμάτων, δεν εκπλησσόμαστε που ο Λακάν μπορεί να κάνει την εξής διατύπωση: η ψυχανάλυση αντλεί την αξία της απ’ το ότι επενεργεί επί της φαντασίωσης, η οποία φτιάχνει το πλαίσιο της πραγματικότητας. Ούτε εκπλησσόμαστε όταν δηλώνει ότι ονειρευόμαστε ακόμη κι όταν είμαστε ξύπνιοι, κι ότι —όσο εξωφρενικό κι αν ακούγεται αυτό— «όλος ο κόσμος παραληρεί», «όλος ο κόσμος είναι τρελός».

"...μέσα σ’ αυτήν τη βορρόμεια επεξεργασία που τον απασχόλησε και τον απορρόφησε κατά τη διάρκεια των επτά τελευταίων σεμιναρίων του, ο Λακάν περίμενε, ήλπιζε απ’ τη θεωρία του περί κόμβων —όπως ελπίζει κι ο κβαντοφυσικός απ’ τη θεωρία του για τα κβαντικά σωματίδια— να πάρει απαντήσεις, απαντήσεις που να στηρίζονται στο επίπεδο της κλινικής και της δομής και που, χωρίς τον κόμβο, δεν θα ήξερε καθόλου να διατυπώσει. Και πήρε απαντήσεις για τον βορρόμειο, ως προς αυτό που τον κάνει να αποτυγχάνει κι αυτό που τον επιδιορθώνει, οι οποίες τον διαφώτισαν στην περίπτωση του Τζόυς και ιδιαιτέρως αναφορικά με τη σχέση του με το σώμα του. Αυτές οι απαντήσεις αλλάζουν την ανάγνωσή μας γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα σε μια ανάλυση, γι’ αυτό που εκεί γίνεται, ξεγίνεται, ξαναγίνεται·..."