Βιετνάμ ο πόλεμος που δε γράφτηκε ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Το βιβλίο «Βιετνάμ - Ο πόλεμος που δε γράφτηκε» παρουσιάζει μέσα από την προσωπική μαρτυρία του συγγραφέα, τον τραγικό κι απάνθρωπο πόλεμο του ΝΑΜ.
Σελίδα σελίδα καταγράφονται οισκοπιμότητες που οδήγησαν τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, καθώς και οι άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες πολέμησε ο κάθε στρατιώτης.
Βήμα προς βήμα ξετυλίγονται οι κοινωνικές και ταξικές ανισότητες και η βαρβαρότητα που επικράτησαν στο στρατό των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεών του στο ΝΑΜ. [...]

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο συγγραφέας του χρονικού «Βιετνάμ. Ο πόλεμος που δεν γράφτηκε», Ιάκωβος Μπισκίνης, γεννήθηκε στην Αθήνα, διακρίθηκε από πολύ νέος στον αθλητισμό, αποσπώντας χρυσά μετάλλια και διεθνείς διακρίσεις, και τη δεκαετία του ’60 μετοίκησε στις ΗΠΑ. Προηγουμένως, ο πατέρας του είχε αφήσει την τελευταία του πνοή στη Μακρόνησο. Η απόφαση του Μπισκίνη να εγκαταλείψει την Ελλάδα σχετίζεται άμεσα με το πολιτικό παρελθόν του πατέρα του, καθώς ήταν ο μόνος τρόπος να μπορέσει ο γιος να εργαστεί χωρίς εκβιασμούς και πιέσεις για πιστοποιητικά φρονημάτων.

Στην Αμερική ο Μπισκίνης σπούδασε στο Μπέρκλεϊ και εργάστηκε ως γενικός διευθυντής σε διάφορες εταιρείες. Πριν όμως κάνει όλ’ αυτά, μεσολάβησε η οδυνηρή εμπειρία του στο Βιετνάμ. Πώς ένας Ελληνας βρέθηκε στις ζούγκλες του Βιετνάμ; Ο Μπισκίνης έπρεπε να πάρει την αμερικανική υπηκοότητα και ο μόνος τρόπος να το κάνει αυτό ήταν με την κατάταξή του στο Σώμα Πεζοναυτών.



Eχθρός ήταν και ο συνάδελφος



Διαβάζοντας το «Βιετνάμ» του Μπισκίνη σου ’ρχεται στο νου η γνωστή από τις διάφορες κινηματογραφικές ταινίες φρίκη του πολέμου μέσα στις δαιδαλώδεις ζούγκλες, εναντίον ενός αποφασισμένου εχθρού που παίζει «εντός έδρας». Ωστόσο, ο Μπισκίνης μάς εισάγει και σε μιαν άλλου τύπου σύγκρουση, αυτή που λάμβανε χώρα στους κόλπους των αμερικανικών στρατευμάτων.

Ριγμένοι σε έναν πόλεμο που έμοιαζε πέρα για πέρα παράλογος, οι Αμερικανοί αξιωματικοί και στρατιώτες ανακάλυπταν σιγά σιγά ότι ο εχθρός στο Βιετνάμ δεν ήταν μόνον ο Βιετκόνγκ αλλά ο ανώτερος αξιωματικός, ο συνάδελφος, ο ίδιος ο εαυτός. Παρότι ο Μπισκίνης εξυμνεί την έννοια της συντροφικότητας στη μάχη, ως δεσμό που όμοιό του δεν μπορεί να βρεθεί σε καμία άλλη σφαίρα της ζωής ενός άντρα, ως το πιο πολύτιμο αγαθό ενός μαχητή, μέσα από τις σελίδες του γίνεται κανείς μάρτυρας του σαδισμού και της προκατάληψης ενός ρατσιστή αξιωματικού από τον Νότο απέναντι στους στρατιώτες του, κυρίως τους αφροαμερικανούς, και βέβαια τον ίδιο τον Μπισκίνη: έναν Ελληνα που είχε πατέρα κομμουνιστή. Ο φάκελός του τον ακολουθεί ακόμα και στην πρώτη γραμμή και το παρελθόν του εγείρει υποψίες. Ετσι, από ένα σημείο κι έπειτα ο Μπισκίνης πασχίζει να σώσει τη ζωή του από τους ανωτέρους του. Καταλήγει στις στρατιωτικές φυλακές, κακοποιείται βάναυσα, δραπετεύει και κατορθώνει να αντιστρέψει το εις βάρος του κλίμα, διασώζοντας μια ολόκληρη διμοιρία πεζοναυτών από βέβαιο θάνατο.



H αφήγησή του στον ψυχίατρο



Φυσικά, ο Μπισκίνης «κληρονόμησε» από το Βιετνάμ σοβαρότατα σωματικά τραύματα, ο μεγάλος του εφιάλτης όμως ήταν οι μνήμες του. Εξομολογείται ότι σκότωσε πολλούς ανθρώπους, μερικούς με τα ίδια του τα χέρια, άλλους πισώπλατα. Με ένα πολυβόλο θέρισε 110 Βιετκόνγκ, πράξη που τον έσωσε απ’ το στρατοδικείο. Ουσιαστικά, όλο το βιβλίο είναι η αφήγησή του στον ψυχίατρο που τον παρακολουθεί στην κλινική αποκατάστασης παλαιμάχων του Βιετνάμ. Το ότι όλη αυτή η κόλαση βγαίνει από μέσα του είναι για εκείνον μια μορφή κάθαρσης.

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον θέμα του βιβλίου αυτού, η δράση ενός Ελληνα στο Βιετνάμ, εμπλουτίζεται από τις αποκαλύψεις του συγγραφέα για τη μαζική παράνοια που επικρατούσε στις τάξεις των Αμερικανών στρατιωτών. Την ίδια στιγμή όμως, αδυνατίζει δραστικά από τον έντονα ηθικοπλαστικό χαρακτήρα του λόγου του συγγραφέα.

Επιπλέον, οι συνεχείς παραπομπές του Μπισκίνη σε λόγια και φράσεις φιλοσόφων και συγγραφέων (με ιδιαίτερη προτίμηση στους αρχαίους κλασικούς) κατά τη διάρκεια των συνεδριών του στο ψυχιατρείο, συχνά αποδυναμώνει το στοιχείο της αληθοφάνειας: είναι όντως ένας «φρικαρισμένος» βετεράνος που μόλις έχει συλληφθεί για βανδαλισμό, ή ένας άνθρωπος που έχει κατορθώσει να ισορροπήσει και καλλωπίζει πλέον την τραγωδία του, αφυδατώνοντάς την από τη βαθύτερη ουσία της;

Oπως και να ’χει, το βιβλίο αυτό δεν παύει να είναι ένα ντοκουμέντο, ειδικά τώρα που, καθώς γράφονται τούτες οι γραμμές, η Αμερική ετοιμάζεται να ξεκινήσει έναν ακόμα πόλεμο. Στιγμές που έρχονται στο νου, για να μιλήσουμε κι εμείς με τσιτάτα, τα λόγια του Ντιν Ατσεσον, υπουργού Eξωτερικών επί προεδρίας Τρούμαν, σχετικά με την πολιτική της Αμερικής στο Βιετνάμ: «Είναι χειρότερη κι από ανήθικη· είναι λάθος».



Ηλίας Μαγκλίνης

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 16/3/2003