Στα όπλα! Στα όπλα! Οι αφέντες σφάζουν κόσμο

«Στα όπλα! Στα όπλα! Οι αφέντες σφάζουν κόσμο!» Έτσι κραυγάζει ένας τεχνίτης για να υποκινήσει την εξέγερση. Είναι 20 Ιουλίου του 1378, βρισκόμαστε στη Φλωρεντία στη μέση της εξέγερσης των Τσόμπι, μιας από τις πολλές που ξέσπασαν στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα. Χρησιμοποιώντας τα χρονικά της εποχής, ο Alessandro Barbero μέσα από το βιβλίο αυτό μας κάνει να ξαναζήσουμε την έξαψη, τον ενθουσιασμό, την βία εκείνων των ημερών όπου ένα σύνολο ανθρώπων αποφάσισε ότι το μέλλον έτσι όπως το έβλεπαν δεν τους άρεσε και προσπάθησαν να το αλλάξουν. Ξεσπούν εντελώς αναπάντεχες. Διαρκούν πολύ λίγο, μερικές φορές μόνο μερικές εβδομάδες, μετά καταστέλλονται. Όμως σ’ αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα συμβαίνουν πράγματα που θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη συλλογική μνήμη. Είναι οι λαϊκές εξεγέρσεις. Η ιστορία, τουλάχιστον την τελευταία χιλιετία, είναι γεμάτη από τέτοιες κρίσιμες στιγμές. Ο Μεσαίωνας δεν αποτελεί εξαίρεση: ακόμη και τότε δεν έλειπαν τα κινήματα εξέγερσης που στην αρχική τους ανάπτυξη δεν φαίνονται καθόλου διαφορετικά από τις πιο σαρωτικές σύγχρονες επαναστάσεις. Συγκεκριμένα, στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα έγιναν τόσες πολλές εξεγέρσεις ώστε να είναι άδικο να θεωρούνται μια στατιστική ανωμαλία. Ο Alessandro Barbero αφηγείται τις πιο θεαματικές από αυτές τις εξεγέρσεις. Για πολύ καιρό, οι ιστορικοί έβλεπαν την αποτυχία τους όχι μόνο ως απόδειξη ότι οι εξεγερμένοι δεν είχαν καμία πιθανότητα να πετύχουν, αλλά επίσης ότι δεν επιδίωκαν καν έναν συνειδητό στόχο. Ουδέν πιο αναληθές! Οι εξεγερμένοι ήξεραν τι έκαναν, τι διεκδικούσαν και πάλευαν συνειδητά για τη δικαίωση του σκοπού τους!