Αρχαία Ελληνικά Γ΄Λυκείου A΄Τόμος

Πρόλογος
Αγαπητοί και αγαπητές εκπαιδευτικοί και μαθητές/μαθήτριες,
Το εκπαιδευτικό αυτό βοήθημα περιλαμβάνει δύο τόμους και αποτελεί
έναν ολοκληρωμένο και πλήρη οδηγό τόσο για τον υποψήφιο της θεωρητικής
κατεύθυνσης, όσο και για τον καθηγητή που καλείται να διδάξει το μάθημα
των Αρχαίων Ελληνικών. Συνιστά αποτέλεσμα μακρόχρονης εμπειρίας
στη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και την αρχαία ελληνική φιλοσοφία.
Για τον λόγο αυτό, επιχειρεί να συνδυάσει την επιστημονική εγκυρότητα με
την παιδαγωγική αρτιότητα. Έτσι, ενώ βασίζεται σε ενδελεχή βιβλιογραφική
έρευνα, είναι γραμμένο με προσιτό και κατανοητό τρόπο, ώστε να καταστεί
σαφής ο φιλοσοφικός λόγος.
Ο πρώτος τόμος του βοηθήματος αφορά την 1η Θεματική ενότητα: Η
αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία για τη διαμόρφωση του ανθρώ-
που, τη 2η Θεματική ενότητα: Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η
πολιτική αρετή και την 3η Θεματική ενότητα: Η παιδεία και η αναζήτηση της
αλήθειας – η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου.
Ειδικότερα το βιβλίο περιλαμβάνει:
• Ασκήσεις κλειστού τύπου με στόχο την πλήρη εμπέδωση των εισαγωγών
του σχολικού βιβλίου Φιλοσοφικός Λόγος.
• Ενδελεχή εισαγωγή για κάθε θεματική ενότητα, αλλά και για κάθε φιλόσοφο
και φιλοσοφικό έργο που περιλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη.
• Τα αρχαία κείμενα της διδακτέας ύλης μεταφρασμένα σε πίνακες με
τρόπο απλό και εύληπτο καθώς και τα βασικά σημεία κάθε ενότητας.
• Ερμηνευτικά σχόλια στο κείμενο κάθε διδακτικής ενότητας, τα οποία
βασίζονται αφενός σε βιβλιογραφική έρευνα και αφετέρου στα περικειμενικά
στοιχεία (π.χ. εισαγωγές του διδακτικού βιβλίου Αρχαία Ελληνικά,
Φιλοσοφικός Λόγος, εισαγωγές θεματικών ενοτήτων και σύντομα εισαγωγικά
σημειώματα από τον Φάκελο Υλικού, κ.ά.) και τις υπόλοιπες πηγές
στις οποίες παραπέμπουν οι επίσημες οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας
(π.χ. ερμηνευτικά κείμενα και κριτήρια αξιολόγησης Κ.Ε.Ε., βιβλίο
καθηγητή). Τα ερμηνευτικά σχόλια περιλαμβάνουν, επιπλέον, κάποια
αποσπάσματα από κριτικές αναλύσεις, αλλά και συγκριτική αναφορά σε
άλλα φιλοσοφικά ή και λογοτεχνικά κείμενα, με στόχο την εμβάθυνση
στο νόημα του φιλοσοφικού κειμένου, αλλά και την προετοιμασία για
το παράλληλο κείμενο.
• Γλωσσικά και αισθητικά σχόλια σε κάθε ενότητα. Στην πλειονότητά τους
είναι ενσωματωμένα στα ερμηνευτικά σχόλια, ώστε να αναδεικνύεται η
λειτουργία των κειμενικών δεικτών.
• Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Φακέλου Υλικού καθώς και απαντήσεις
στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων.
• Τα λεξιλογικά σχόλια δίνονται με τη μορφή λεξιλογικών ασκήσεων, ώστε
να διευκολυνθεί η εμπέδωσή τους από τους μαθητές.
• Κριτήρια αξιολόγησης με απαντήσεις για κάθε διδακτική ενότητα, στα
πρότυπα των πανελληνίων εξετάσεων.
• Στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας περιλαμβάνονται σύντομα τεστ σε
όλες τις διδακτικές ενότητες με τις απαντήσεις τους. Τα τεστ αυτά συμβάλλουν
σε έναν σύντομο και ευχερή έλεγχο γνώσεων, αλλά και στην
επισήμανση και σύντομη επανάληψη των πιο βασικών σημείων.
Τέλος, το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να συντελέσει όχι μόνο στην εποικοδομητική,
αλλά και στην ευχάριστη επαφή των μαθητών με την αρχαία ελληνική
φιλοσοφία, η οποία μπορεί να αποτελέσει πνευματικό αρωγό για τον
σύγχρονο άνθρωπο και ειδικά για τους νέους.

Μπάκα Βασιλική, Φεβρουάριος 2020


Περιεχόμενα
Πρόλογος…………………………………………………………………………………………….
Ερωτήσεις εισαγωγής κλειστού τύπου………………………………………………
Απαντήσεις στις ερωτήσεις εισαγωγής……………………………………………..
1η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου.
Διδακτική ενότητα 1: Γιατί φιλοσοφεί ο άνθρωπος;
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 1 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 2: Η πρακτική και πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 2 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 3: Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 3 και απαντήσεις………………………
Σύντομα τεστ στην 1η Θεματική ενότητα και απαντήσεις…………………
2η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή
Διδακτική ενότητα 4: Ο πρωταγόρειος μύθος: η διανομή των ιδιοτήτων στα ζώα
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας…………………..
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 4 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 5: Ο πρωταγόρειος μύθος: η κλοπή της φωτιάς – έντεχνη σοφία και λόγος
1. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
2. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
3. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
5. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 5 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 6: Ο πρωταγόρειος μύθος: το δώρο του Δία – η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων
1. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
2. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
3. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
5. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 6 και απαντήσεις……………………..
Διδακτική ενότητα 7: Η συγκρότηση της πόλεως
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 7 και απαντήσεις………………………
Σύντομα τεστ στη 2η Θεματική ενότητα και απαντήσεις……………………
3η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας – η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου
Διδακτική ενότητα 8: Η αλληγορία του σπηλαίου: οι δεσμώτες
1. Εισαγωγικά στοιχεία………………………………………………………………………..
2. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
3. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
5. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
6. Λεξιλογικές ασκήσεις………………………………………………………………………
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 8 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 9: Η αλληγορία του σπηλαίου: η παιδεία
1. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
2. Ερμηνευτικά σχόλια…………………………………………………………………………
3. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
5. Λεξιλογικές ασκήσεις……………………………………………………………………….
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 9 και απαντήσεις………………………
Διδακτική ενότητα 10: Η αλληγορία του σπηλαίου: οι φιλόσοφοι
1. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
2. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
3. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
5. Λεξιλογικές ασκήσεις……………………………………………………………………….
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 10 και απαντήσεις…………………….
Διδακτική ενότητα 11: Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας
1. Κείμενο, μετάφραση και βασικά σημεία της ενότητας………………….
2. Ερμηνευτικά σχόλια………………………………………………………………………..
3. Απαντήσεις στις ερωτήσεις του φακέλου υλικού………………………….
4. Απαντήσεις στις ερωτήσεις των παράλληλων κειμένων που προτείνονται από τον φάκελο υλικού………………………………………………………
5. Λεξιλογικές ασκήσεις……………………………………………………………………….
Διαγώνισμα στη διδακτική ενότητα 11 και απαντήσεις…………………….
Σύντομα τεστ στην 3η Θεματική ενότητα και απαντήσεις………………….
Βιβλιογραφία………………………………………………………………………………………