Εγώ δε ειμί σκώληξ και ουκ άνθρωπος, όνειδος ανθρώπων και εξουθένημα λαού

Ο ψαλμικός στίχος 21,7 (Μετάφραση Ο΄) του Ψαλτηρίου της Π.Δ. ερμηνεύεται είτε ως φράση που υποδηλώνει την ύπαρξη αισθήματος χαμηλής αυτοεκτίμησης λόγω βιούμενης κοινωνικής ταπείνωσης, είτε ως φράση που υποδηλώνει αυτομεμψία και αυτοταπείνωση ενώπιον του Θεού στο πλαίσιο βαθιάς μετάνοιας. Στην Ορθόδοξη εκκλησιαστική μας Παράδοση ο στίχος αυτός ερμηνεύεται κυρίως χριστολογικά. Ειδικότερα, ο ταπεινός και καταφρονημένος σκώληξ του ψαλμικού στίχου προτυπώνει τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό, ο οποίος υπέφερε, ταπεινώθηκε, περιφρονήθηκε και εξουθενώθηκε για την ανθρώπινη σωτηρία.
Παρατίθεται επίσης διαφορετική (όχι Πατερική) τυπολογική ερμηνεία, η οποία προκύπτει από τη μελέτη του αντίστοιχου ψαλμικού στίχου του εβραικού κειμένου / Ε.Κ. [δηλαδή του 22,6] και επιβεβαιώνει την προφητική αξία ολόκληρου του Ψαλμού 21 [22 Ε.Κ.] με διαφορετικό τρόπο. Η ερμηνευτική αυτή προσέγγιση βασίζεται στο γεγονός ότι η εβραική λέξη «?ola‘», που σημαίνει «σκουλήκι», υποδηλώνει το κοκκοειδές έντομο Coccus ilicis (γνωστό και ως «κόκκινο σκουλήκι»).
Από ιατρικής και ψυχολογικής πλευράς, ο ψαλμικός στίχος 21,7 μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη αισθήματος χαμηλής αυτοεκτίμησης, αυτοαπαξίωσης και αυτοαπόρριψης ενώπιον του Θεού, το οποίο αναπτύχθηκε στην ψυχή του βασιλέα Δαβίδ λόγω διάφορων ψυχοπιεστικών γεγονότων, ενοχικής επίδρασης αμαρτωλών πράξεων που ο ίδιος διέπραξε στη ζωή του, η της κοινωνικής ταπείνωσης, περιφρόνησης και απόρριψης που βίωσε από το περιβάλλον του. Δεν αποκλείεται μάλιστα ο Δαβίδ να έπασχε από την παροδικού χαρακτήρα «Διαταραχή προσαρμογής με μικτά αγχώδη και καταθλιπτικά συμπτώματα», η οποία εμφανιζόταν μόνο σε στρεσογόνες περιόδους της ζωής του. Ο ψαλμικός στίχος 21,7 μπορεί όμως να υποδηλώνει και αυτοταπείνωση ενώπιον του Θεού, ένα βίωμα που αναπτύχθηκε στην ψυχή του ψαλμωδού στο πλαίσιο κυρίως της αυτογνωσίας και αυτοδιαχείρισης των επώδυνων συναισθημάτων του (ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη). Η εικόνα του αδύναμου, τρωτού και ασήμαντου στα μάτια των ανθρώπων σκουληκιού που δρα όμως ταπεινά και μεταμορφωτικά στο περιβάλλον που ζει, παραπέμπει στην εικόνα του ψυχοσωματικά εξασθενημένου και εξουθενωμένου από τα φρικτά Πάθη ταπεινού Χριστού, που με τη ζωοποιό του δύναμη μεταμόρφωσε τον θάνατο σε αιώνια ζωή, φέρνοντας την αναγέννηση και τη σωτηρία στον κόσμο.
Τέλος, η ταπείνωση (ταπεινότητα) αποτελεί αρετή ύψιστης αξίας και σημασίας που μπορεί να έχει πρακτικές εφαρμογές σε διάφορα πεδία της σύγχρονης ανθρώπινης δραστηριότητας. Στη σύγχρονη εποχή, εποχή του ατομικισμού, της αλαζονείας, της υπερηφάνειας και της προσωπικής προβολής, η καλλιέργεια και η βίωση της ταπεινοφροσύνης είτε ως πνευματική αρετή είτε ως «μεσότητα» μεταξύ της αλαζονείας και της αυτοϋποτίμησης αποδεικνύεται εξαιρετικά απαραίτητη για όλους, ιδιαίτερα δε για τους επιστήμονες, τους εκπαιδευτικούς, την οικογένεια (γονείς-σύζυγοι και παιδιά) και τους ηγέτες (πολιτικούς, θρησκευτικούς και στρατιωτικούς) κάθε χώρας.