Το αίνιγμα της Στυγός

Η Στυξ (Στύγα) κατά την αρχική και πανάρχαια εκφορά της είναι η κρυερή, η "εμποιητική κρυεροίο φόβοιο" και κατά μεταγενέστερη διεύρυνση της εννοίας της η φρικώδης, η μισητή. Κατά δε τον σχολιαστή του Ομήρου, του πρώτου ποιητή πόυ αναφέρεται σ' αυτήν, είναι ο ποταμός του Άδη στο όνομα του οποίου ορκίζονταν οι θεοί τον πιο ιερό αλλά και τον πιο φοβερό όρκο. Ο μύθος της Στύγας απηχεί πανάρχαιες δοξασίες που συνάπτονται με τις αρχέγονες θεότητες, με πρώτη τη Γαία-μητέρα, στα πλαίσια ενός ανεξακρίβωτου και μυστηριακού δράματος της ανθρώπινης υπάρξεως. Ο ίδιος μύθος έχει σχέση και με τις πρώτες μεταφυσικές τοποθετήσεις του ανθρώπου, όσον αφορά στα αυστηρά, δυσχώρητα και απαραβίαστα όρια, που περιγράφουν τον κοσμικό χώρο του φωτός και της ζωής, έναντι του άλλου, δηλαδή του αποτρόπαιου και μισητού χώρου του σκότους και του θανάτου.

Συνεπώς η συγκατάλεξη της Στύγας στις χθόνιες θεότητες, όπως οι Κήρες, οι Ερινύες, η Εκάτη και άλλες, ξεκινούσε από την πίστη σε δυνάμεις υπέρμετρες, φρουρούς τόσο της φυσικής όσο και της ηθικής τάξεως στον κόσμο, που επαγρυπνούσαν για να διατηρείται η ισορροπία του. Υπαγορευόταν δηλαδή από την ανάγκη μιας κοινότοπης αναφορικής υπακοής για όλους ανεξάρτητα τους θεούς, που σκοπούσε στην εμπέδωση της κοσμικής αρμονίας.

Γι' αυτόν τον λόγο οι μύθοι με την Στύγα διέτρεξαν όλους τους καιρούς και είχαν βαθειά επίδραση στην αρχαία λογοτεχνία καθώς και στην νεώτερη, επηρεάζοντας ιδιαίτερα την Ευρωπαϊκή λογοτεχνία και γενικώτερα την Ευρωπαϊκή τέχνη.