Ο οικονομικός λόγος του Ξενοφώντος

Ίσως πολλοί αναρωτηθούν γιατί επιλέξαμε αυτό το θέμα για την ημερίδα του σχολείου μας. Η απάντηση είναι γιατί ο Ξενοφών, ο συγγραφέας του Οικονομικού Λόγου έζησε στον αρχαίο Σκυλλούντα (δίπλα στα Κρέστενα) και εκεί συνέγραψε όλα τα έργα του. Ο οικονομικός του λόγος είναι το πρώτο βιβλίο της ανθρωπότητας που αναφέρεται στην οικιακή και στην αγροτική οικονομία. Η οικιακή οικονομία, από τη λέξη «οίκος» που συναντάμε στον Όμηρο (οίκος: αποτελείται όχι μόνο από τους έχοντες δεσμούς αίματος, αλλά και από όσους είχαν κάποια σχέση εργασίας - οικονομική με το συγκεκριμένο οίκο, αποτελεί τη βάση για τη διευθέτηση των δημοσίων πραγμάτων δηλαδή το πώς ταχτοποιείς τα υπάρχοντά σου, είναι πρότυπο της τακτοποίησης και των δημόσιων πραγμάτων, όπως και οι ρόλοι που μοιράζεις στο έμψυχο υλικό. Η αγροτική οικονομία αποτελεί τη βάση της οικονομίας γενικά (πρωτογενής τομέας). Όταν ο άνθρωπος σταμάτησε να είναι νομάς και εγκαταστάθηκε κάπου μόνιμα, έγινε γεωργός και κτηνοτρόφος. Ταυτόχρονα απέκτησε και κλήρο γης, δηλαδή ιδιοκτησία. Για να την προστατεύσει αισθάνθηκε την ανάγκη του δικαίου και κάποιου «διοικητή», με τη δέσμευση να παραχωρήσει σε αυτόν μέρος των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του με σκοπό να τον οργανώνει και να απονέμει δικαιοσύνη. Έτσι γεννήθηκε η έννοια της εξουσίας (πολιτικής), «το παρασκευάζειν όπως ως βέλτιστοι έσονται των πολιτών αι ψυχαί, και διαμάχεσθαι λέγοντα τα βέλτιστα, είτε ηδίω είτε αηδέστερα έσται τοις ακούουσιν» (Πλάτων, Γοργίας 503a) Ο άνθρωπος εκμεταλλευόμενος τη γη, από την οποία ζούσε, δέθηκε μαζί της συναισθηματικά. Έτσι άρχισε να γεννιέται η έννοια της πατρίδας (αυτό φάνηκε και στα μετέπειτα χρόνια με τον θεσμό των θεμάτων στο Βυζάντιο - Ακρίτες). Τα αγροτικά προϊόντα ο άνθρωπος τα πουλούσε. Έτσι δημιουργήθηκε το εμπόριο. Ερχόμενος σε επαφή μέσω αυτού με άλλους λαούς διέδιδε αλλά και δεχόταν πολιτιστικά στοιχεία. Παραδείγματος χάριν το αλφάβητο το πήραμε από τους Φοίνικες και το προσαρμόσαμε στις ανάγκες μας.