Το δίκτυο αγωγών της Ρωσίας

Πρόλογος: Μάνος Καραγιάννης

Με αφορμή τον στρατηγικό σχεδιασμό των χωρών για τη διαμόρφωση της ενεργειακής ατζέντας για το 2030, το βιβλίο αυτό έχει ως στόχο τη χαρτογράφηση του δικτύου αλληλεξάρτησης της Ευρώπης με τη Ρωσία και την περαιτέρω διερεύνηση της επεκτατικής πολιτικής της τελευταίας στην Ανατολική Ευρώπη μέσω των μοτίβων των συνεργασιών. Στόχος της έρευνας είναι να εκπονήσει μελλοντικά πιθανά σενάρια της εξέλιξης του ρωσικού ενεργειακού τομέα. Ακόμη, εφαρμόζοντας τη θεωρία του ανασχετικού δακτυλίου των Spykman και Mackinder, θα προβεί στην πρόβλεψη των επόμενων κινήσεων της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής σε ό,τι αφορά την ενέργεια. Το κύριο ερώτημα που προκύπτει μέσα από την υπάρχουσα διεθνή βιβλιογραφία είναι το εξής: Ποιος είναι ο στόχος των ρωσικών κινήσεων ενεργειακής επέκτασης στην Ευρώπη. Ποια είναι τα μοτίβα συνεργασίας της Ρωσίας ως προς την σύναψη ενεργειακών συμφωνιών. Ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της Ρωσίας με βάση τις μακροπρόθεσμες οικονομικές προβλέψεις.
Στην απάντηση των παραπάνω ερωτήσεων θα βοηθήσουν οι παρακάτω υποθέσεις εργασίας. Καταρχήν, υπόθεση εργασίας αποτελεί η ενεργειακή επέκταση της Ρωσίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και ποιος είναι ο στόχος αυτής της στρατηγικής. Επίσης υπόθεση εργασίας αποτελεί η διαμάχη ΗΠΑ και Ρωσίας για τα αποθέματα που βρίσκονται στον Αρκτικό Κύκλο, αλλά και πώς δρουν τα κράτη δορυφόροι (π.χ. Νορβηγία) πάνω στο ζήτημα αυτό. Τέλος, υπόθεση εργασίας αποτελεί και η Ανατολική Μεσόγειος ως προς την ενεργειακή αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης.
Σε γενικές γραμμές, ως προς την ενέργεια, η μεν Ρωσία προσπαθεί να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία στο φυσικό αέριο, αλλά και να διατηρήσει τη θέση που κατέχει σε ότι αφορά το πετρέλαιο, προκειμένου να αντισταθμίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία που έχουν πετύχει οι ΗΠΑ μέσω της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου. Όπως γίνεται αντιληπτό η ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ πρόκειται να αλλάξει το παγκόσμιο χάρτη ισχύος.