Θουκυδίδης: Σπουδή της «Ιστορίας»

Ο Θουκυδίδης είναι ο πρώτος που συνέγραψε ιστορία η οποία είναι φιλοσοφική, διαλεκτική, συνειδητά στηριγµένη στις πηγές, µε τους δικούς της κανόνες, αυστηρή αντικειµενικότητα και απαράµιλλη λογοτεχνική αξία. Το έργο του είναι υπόδειγµα πολιτικής σκέψης και προκαλεί διαχρονικά το έντονο ενδιαφέρον µελετητών και αναγνωστών. Ο πολιτικός, ο ιστοριογράφος και ο στοχαστής Θουκυδίδης είναι ενιαία προσωπικότητα και η σοφία του θεωρείται αδιαµφισβήτητη. Μπορεί να έχουν αλλάξει οι ιστορικές συνθήκες και να υπάρχουν µεγάλες διαφορές στις πεποιθήσεις και στις αξίες, πολλές πτυχές όµως της σκέψης και του κόσµου που περιγράφει ο ιστορικός είναι και για µας οικείες. Αν και είναι υπερβολή να θεωρούµε ότι οποιαδήποτε σύγκρουση στον σύγχρονο κόσµο µπορεί να ερµηνευθεί µε τον τρόπο που εξιστορεί ο Θουκυδίδης τον Πελοποννησιακό πόλεµο, ωστόσο η Ιστορία είναι και σήµερα µια ζωντανή παρουσία σχετικά µε τα προβλήµατα της εξουσίας και των διεθνών σχέσεων και προσφέρει στον αναγνώστη πολύ περισσότερα από ό,τι µια αφηρηµένη θεωρία για τη σχέση της δύναµης µε την εξουσία. Με το έργο του δεν µας διδάσκει πώς να ελέγχουµε τα γεγονότα ούτε δείχνει τρόπους να θεραπεύουµε τις πληγές ενός πολέµου ή να αποτρέπουµε τυραννίες, αλλά µας υπενθυµίζει ότι οι άνθρωποι εύκολα παρασύρονται από ανεξέλεγκτες επιθυµίες, ελέγχονται τελικά από αυτές και καταστρέφονται. Μπορούµε µάλιστα να πούµε ότι το πραγµατικό θέµα του έργου δεν είναι η ήττα και η πτώση της Αθήνας, αλλά γενικότερα η τραγωδία του ανθρώπου που αποδεικνύεται ανίκανος να κατανοήσει τον εαυτό του και τις συνθήκες της εποχής του.