Κώστας Βάρναλης: Ο ποιητής, ο δάσκαλος, ο μαχητής

Σε μια εποχή που τείνει να κυριαρχήσει η περίφημη «κουλτούρα της ακύρωσης», η οποία, λειτουργώντας πολλές φορές σαν μια ακραία μορφή λογοκρισίας, ακυρώνει άκριτα μεγάλο μέρος της λογοτεχνικής μας παράδοσης, είναι αναπόφευκτο να αναρωτηθεί κανείς ποια θέση μπορεί να έχει στην εποχή μας ένας ποιητής, όπως ο Κώστας Βάρναλης, ένας ποιητής που βρέθηκε «από την καβαλίνα του δρόμου στην κορφή της ροδακινιάς».
Ο Κωστής Παλαμάς σε μια κριτική αλλά και πολύ φιλική επιστολή στον ποιητή, έγραφε: «Τέτοιος είναι ο δρόμος και τα τριγυρίσματα σου. Δε σε ταράζουν τ’ ακάθαρτα του δρόμου, γιατί λυτρώνεσαι στην κορφή της ροδακινιάς. Αλλά κακοσυνηθισμένος από την κορφή ξαναγυρίζεις στη λάσπη. Με τα γραμμένα σου μου φαίνεται πως δυο κλίκες ζεσταίνεις, εκείνους που θέλουν να σ’ αφορίσουν, κι εκείνους που θα ζητάνε να σε φιλήσουν. Είναι και μια τρίτη, που τα αισθάνεται και τα δύο διαβάζοντάς σε, όσο κι αν τέτοιο αίσθημα μπερδεύει».
Αυτό το «μπέρδεμα» θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο ότι θα το κατορθώσουμε, για να μπορέσουμε να αναδείξουμε τη σημασία που μπορεί να έχει στην εποχή μας το έργο του Βάρναλη, αλλά και ο ίδιος ο ποιητής ως άνθρωπος που, επειδή, ακριβώς, αγάπησε με πάθος τη ζωή, δεν σταμάτησε να μάχεται για το δίκιο.