Η ακούσια νοσηλεία σε μονάδα ψυχικής υγείας

Σειρά: ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ No 22. Η ψυχική ασθένεια έχει συνδεθεί με την στέρηση της προσωπικής ελευθερίας και τον ακούσιο εγκλεισμό σε ψυχιατρικό ίδρυμα. Η ύπαρξη θεσμικών εγγυήσεων για την πρόληψη αυθαιρεσιών σε βάρος των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ψυχικά ασθενών σε ένα κράτος δικαίου αποτελεί αυτονόητη προϋπόθεση. Τούτη την βασική προϋπόθεση ήρθε να καλύψει (έστω και καθυστερημένα) το έκτο κεφάλαιο του νόμου 2071/1992 για την ακούσια νοσηλεία πασχόντων από ψυχική διαταραχή σε ψυχιατρική μονάδα.

Με την τήρηση και την εφαρμογή του φιλελεύθερου αυτού θεσμικού πλαισίου ασχολείται η εργασία αυτή. Βασικό εργαλείο αποτέλεσε η εμπειρική έρευνα σε όλες τις δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν από το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης σε εννέα χρόνια από την θέσπιση του νόμου (Ιούλιος 1992-Ιούλιος 2001). Στόχο της εργασίας αυτής αποτελεί η διερεύνηση και η αξιολόγηση της εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία σε Μονάδα Ψυχικής Υγείας.
Η εργασία αυτή διαιρείται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την ακούσια νοσηλεία στην χώρα μας και αναλύονται οι καινοτομίες που εισέφερε ο ν. 2071/1992. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται δύο ερευνητικές εργασίες που αφορούν στην εφαρμογή του νόμου αυτού. Με βάση τα αποτελέσματα του ερευνητικού υλικού που προέκυψαν, αλλά και με την αξιολόγησή του, στο τρίτο μέρος επιχειρείται η κριτική προσέγγιση στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, η οποία καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις τροποποίησης και συμπλήρωσης των διατάξεων που έχουν θεσμοθετηθεί. Το επίμετρο της εργασίας ασχολείται με το θέμα των «θεραπευτικών» μεθόδων που ακολουθούνται στους ψυχικά ασθενείς, κυρίως από την σκοπιά των ατομικών δικαιωμάτων. Τέλος η εργασία περιλαμβάνει επτά παραρτήματα που περιέχουν νομοθετικές οδηγίες, εισαγγελικές εγκυκλίους, καθώς και σχετική νομολογία (αδημοσίευτη στο νομικό τύπο) που προέκυψε από το ερευνητικό υλικό.