Ψυχομετρία

Σκοπός του συγκεκριμένου βιβλίου είναι η παροχή πρόσφατης και κατάλληλα τεκμηριωμένης γνώσης ψυχομετρίας, χρήσιμης για όλους τους επιστήμονες των κοινωνικών και παιδαγωγικών επιστημών.Το βιβλίο αυτό, όπως μπορεί να διαπιστώσει ο αναγνώστης μέσα από μια εκτενή έρευνα αναζήτησης ελληνικών εγχειριδίων ψυχομετρίας, συγκαταλέγεται ανάμεσα στα λιγοστά βιβλία ψυχομετρίας, που έχουν εκδοθεί στον ελληνικό χώρο. Αυτή η δυσάρεστη πραγματικότητα δρα ανασταλτικά, ιδιαίτερα προς τους κοινωνικούς και παιδαγωγικούς τομείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, επίσης στους επαγγελματίες ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους, λογοπεδικούς και εκπαιδευτικούς που χρειάζονται βοηθήματα κατασκευής και επιλογής ψυχομετρικών οργάνων για τη πραγματοποίηση έγκυρης και αξιόπιστης αξιολόγησης και έρευνας.

Οι στόχοι του βιβλίου επικεντρώνονται στα ακόλουθα:

Πρώτο, στην ανάπτυξη ατομικών δεξιοτήτων κατασκευής ψυχομετρικών οργάνων, που είναι αναγκαίες για την άσκηση κοινωνικών και παιδαγωγικών επαγγελμάτων. Δεύτερο, στην κατανόηση των παραμέτρων που συνθέτουν την καταλληλότητα ενός ψυχομετρικού οργάνου, όπως είναι η εγκυρότητα, η αξιοπιστία και η στάθμιση του, με σκοπό την επιλογή του πλέον κατάλληλου ψυχομετρικού οργάνου για αξιολόγηση. Τρίτο, στην ενημέρωση των φοιτητών (προπτυχιακών και μεταπτυχιακών) στους αντίστοιχους κλάδους των κοινωνικών και παιδαγωγικών επιστημών, σχετικά με το τι αναφέρεται και περιλαμβάνεται στον ευρύ τομέα της ψυχομετρίας, με σκοπό την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Τέταρτο, πιστεύεται ότι το συγκεκριμένο βιβλίο θα συμβάλλει στη γενική πανελλαδική προσπάθεια συγγραφής και έκδοσης κατάλληλων εγχειριδίων, με στόχο την ποιοτική βελτίωση της διδασκαλίας σε πανεπιστημιακό επίπεδο, ιδιαίτερα στον κλάδο της ψυχολογίας και παιδαγωγικής. Πέμπτο, στόχος του βιβλίου είναι να χρησιμεύσει ως έγκυρο και αξιόπιστο βοήθημα στους λιγοστούς Έλληνες κατασκευαστές ψυχομετρικών οργάνων, με σκοπό τη διευκόλυνση της ανάπτυξης ελληνικών ψυχομετρικών οργάνων.

Το βιβλίο της ψυχομετρίας περιλαμβάνει εννέα κεφάλαια, τα οποία εστιάζονται στα ακόλουθα:

Στο πρώτο κεφάλαιο πραγματοποιείται μία ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της επιστήμης της ψυχολογίας και κατ' επέκταση της ψυχομετρίας, ενώ παράλληλα διαχωρίζεται η ψυχομετρία από την ψυχολογική αξιολόγηση.

Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στον ορισμό των ψυχομετρικών οργάνων, στην ανάλυση των χαρακτηριστικών τους, στο τρόπο μέτρησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τη χρήση των ψυχομετρικών οργάνων.
Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι προϋποθέσεις κατασκευής ενός ψυχομετρικού οργάνου, η μεθοδολογική του στήριξη, ο τρόπος συγγραφής των ερωτήσεων και οι μορφές αυτών, επίσης παρουσιάζονται οι βασικές προϋποθέσεις για την ορθότητα των απαντήσεων. Στο τέλος του κεφαλαίου, συμπεριλαμβάνονται δύο σύντομοι οδηγοί, που περιγράφουν τα στάδια χορήγησης, βαθμολόγησης και στάθμισης των ψυχομετρικών οργάνων.

Το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στον ορισμό της αξιοπιστίας των ψυχομετρικών οργάνων, στις μεθόδους αξιοπιστίας και τον τρόπο υπολογισμού αυτών. Επίσης, υπολογίζονται το τυπικό λάθος της μέτρησης και τα όρια εμπιστοσύνης.

Στο πέμπτο κεφάλαιο ορίζεται η εγκυρότητα των ψυχομετρικών οργάνων και οι μέθοδοι εκτίμησης αυτής. Πραγματοποιούνται συγκρίσεις των μεθόδων εγκυρότητας, υπολογίζεται η προγνωστική εγκυρότητα και τα όρια εμπιστοσύνης.

Το έκτο κεφάλαιο αναφέρεται στην ανάλυση των ερωτήσεων, μελετάται η δυσκολία των ερωτήσεων, υπολογίζεται η διάκριση αυτών, παράλληλα παρουσιάζεται ανάλογο παράδειγμα μέτρησης της δισειριακής συσχέτισης σημείου. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την ανάλυση της θεωρίας της χαρακτηριστικής καμπύλης ερωτήσεων (ICC) και ένα παράδειγμα ανάλυσης των ερωτήσεων ενός ερωτηματολογίου ακαδημαϊκής επίδοσης, με τον Pearson-product-moment δείκτη συνάφειας.

Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζονται βασικές γνώσεις δειγματοληψίας και στατιστικής, αναγκαίες για τη στάθμιση των ψυχομετρικών οργάνων. Αναλύονται οι διάφορες μορφές πρότυπων βαθμών (νορμών) και τα στάδια της στάθμισης των ψυχομετρικών οργάνων.

Στο όγδοο κεφάλαιο αξιοποιούνται οι γνώσεις της ψυχομετρίας, με στόχο την ενημέρωση του αναγνώστη για την επιτυχή ψυχολογική αξιολόγηση, με την επιλογή έγκυρων και αξιόπιστων ψυχομετρικών οργάνων.

Τέλος, στο ένατο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο κώδικας δεοντολογίας της ψυχομετρίας, αναγκαίος για κάθε επιστήμονα που κατασκευάζει και χρησιμοποιεί ψυχομετρικά όργανα.

Η διαχρονική χρησιμότητα και το επιστημονικό όφελος αυτής της έκδοσης εξαρτώνται από το βαθμό αξιοποίησης του βιβλίου από τον αναγνώστη. Η συγγραφέας και ο εκδότης αναμένουν με ενδιαφέρον τα εποικοδομητικά σας σχόλια.