Οι άθλιοι των Αθηνών

Oι Άθλιοι των Αθηνών πρωτοδημοσιεύτηκαν σε συνέχειες (από τον Ιούνιο ώς τον Νοέμβριο του 1894) στην εφημερίδα Εστία, εικονογραφημένοι από μεγάλα ονόματα της ελληνικής ζωγραφικής, όπως ο Νικηφόρος Λύτρας, ο Κωνσταντίνος Βολανάκης, ο Γεώργιος Ροϊλός. Ξεδιπλώνοντας τις δικές του ιστορίες στον ίσκιο των Αθλίων του Βίκτωρος Ουγκώ, ο Κονδυλάκης τις υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Βαρδής Γύπαρης».

Η κεντρική του ηρωίδα, η Μαριώρα, έφτανε δεκαέξι χρονών παιδούλα από την Τήνο στην πρωτεύουσα. Ήταν αναγκασμένη να δουλέψει, για να φτιάξει την προίκα της. Αν και δασκαλεμένη από τη μάνα της «να δυσπιστεί και να προσέχει», η Μαριώρα έμελλε να ζήσει, από συνέχεια σε συνέχεια, του κόσμου τις περιπέτειες, δίνοντας με τα παθήματά της στον Κονδυλάκη την ευκαιρία να αναδείξει τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής του και να καυτηριάσει την αδικία, την ανηθικότητα και τη διαφθορά στην ειδυλλιακή Αθήνα του 1870.

Οι Άθλιοι των Αθηνών, δομημένοι σε σχεδόν αυτοτελή κεφάλαια-επιφυλλίδες καθώς ήταν, αγαπήθηκαν πολύ από το πλατύ κοινό και έγιναν ένα από τα δημοφιλέστερα λαϊκά αναγνώσματα της εποχής τους.