Μύθοι και θρύλοι της Θεσσαλίας

ΚΡΙΤΙΚΗ



Τη λαϊκή φαντασία των Θεσσαλών από την αρχαιότητα ως σήμερα καταγράφει το βιβλίο της σπουδαίας λαογράφου Μαρούλας Κλιάφα, μέσα από μύθους και θρύλους της περιοχής. Μεγαλωμένη, όπως λέει η ίδια, με παραμύθια και θρύλους, αγάπησε τόσο τη λαϊκή μας παράδοση ώστε τη δεκαετία του '70 βγήκε με το μαγνητόφωνο στα θεσσαλικά χωριά να καταγράψει μαρτυρίες για δρώμενα και τραγούδια που οι υπέργηροι τα θυμούνταν ακόμη με συγκίνηση. Διέσωσε έτσι πολλά από εκείνα που ήταν προορισμένα να χαθούν μέσα στον τεχνολογικό ορυμαγδό της εποχής μας. Σε αυτό το δροσερό βιβλίο, που με περισσή αγάπη επιμελήθηκε ο Διονύσης Βαλάσης, διέσωσε τη γοητεία από έναν άλλο, ποιητικό κι αλαφροΐσκιωτο, «παλιομοδίτικο» τρόπο ζωής.
Στο βιβλίο, οι μύθοι για τους Τιτάνες της Ορθρυος, τις Νύμφες της Πίνδου, τους Κενταύρους του Πηλίου και την Αργοναυτική εκστρατεία μπλέκονται με μεταγενέστερους θρύλους για στοιχειά, νεράιδες και ξωτικά, με ιστορίες από την Τουρκοκρατία και διηγήσεις για μοναστήρια και αγίους. Πολύ το υλικό και διαλεχτό· δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσεις κάποια ιστορία. Μια ιδέα όμως για το ύφος του μάς δίνει το λαγαρό και συγχρόνως δραματικό «Κοριτσοπήδημα»: Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι ανέβηκαν στο χωριό Στουρναραίικα για να μαζέψουν φόρους. Εκεί είδαν τρία κορίτσια και σκέφτηκαν να τα κλέψουν για να τα στείλουν στο χαρέμι του πασά. Μόλις τα κορίτσια κατάλαβαν τις προθέσεις τους το έβαλαν στα πόδια. Αλλά οι άπιστοι τα κοντοζύγωναν κι εκείνα τα καψερά, για να γλιτώσουν την ατίμωση, ρίχτηκαν στο βάραθρο. Μαζί τους, με τη φόρα που είχε πάρει, έπεσε κι ένας Τούρκος. Κάθε άνοιξη, στο χείλος του γκρεμού φυτρώνουν τρία χρωματιστά λουλούδια κι ένα μαύρο. Είναι οι ψυχές των κοριτσιών και του διώκτη τους.



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Το ΒΗΜΑ, 27/08/2006