Claudius Britannicus

Περίεργος ο τρόπος που μέσα μου
Πράγματα ασήμαντα, από το παρελθόν
Κάποιες τυχαίες λέξεις ίσως
Αντιστέκονται και ζουν






ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο Λεωνίδας Κεφαλάς μετά την Πλατεία Ευκαλύπτων (2001) και την Πολυκατοικία της Νόρας (2002) καταθέτει την τρίτη και ωριμότερη ποιητική του συλλογή. Η ποιητική σύνθεση Claudius Britannicus συγκροτεί μία σύνθετη και πολύπτυχη συνεισφορά. Από θεματικής πλευράς, ψηλαφούνται τα βασικά υπαρξιακά ερωτήματα και μεταδίδονται μέσα από τη δυναμική των στίχων το βίωμα της φθοράς του χρόνου, ο έρωτας ως αίσθηση αλλά και ματαίωση, ο θάνατος ως αναπότρεπτη προοπτική, ο οποίος εκλαμβάνεται απλώς ως αλλαγή μορφής της ύπαρξης, μιας και ο σκοτεινός πυρήνας της ύπαρξης μένει αλώβητος -κατά τον ποιητή- και στέλνει αενάως νέες υπαρξιακές μορφές στον κόσμο των φαινομένων :

Ποια είσαι; Εχει η ψυχή σου απάνω της Μια μπλε μουντζούρα Δυο μάτια σφαλιχτά Λίγο κραγιόν Και ταξιδεύει

(Θα 'ρθω ξανά εκεί Οπου τελειώνει η θάλασσα Κι αρχίζει πικροδάφνη Θα 'ρθω ξανά εκεί Για να σ' αγγίξω μόνον) (σελ. 37).

Τα ποιήματα του Λεωνίδα Κεφαλά πηγάζουν από το βίωμα, αλλά εγκιβωτίζουν και έντονες φιλοσοφικές δονήσεις, χωρίς, ωστόσο, να είναι εγκεφαλικά και συγκινησιακώς απογυμνωμένα. Απομακρυσμένα από τη χαμηλόφωνη εξομολόγηση αλλά και από τη λεκτικά αδυνατισμένη γλώσσα, μοιάζουν να αξιοποιούν μια νεωτερικότητα εύχυμη, έναν μοντερνισμό που φαίνεται ότι συνδυάζει μεταξύ άλλων και επιρροές από ποικίλες πηγές, όπως -για παράδειγμα- από το λεκτικό του Καβάφη («απολαύσεις [...] γυρνάμενες», βλ. το ποίημα «Επήγα»), από την εικονοποιία του Σολωμού και από την εκφραστική τόλμη του Βιγιόν:

Ποια είσαι; Εικόνα γυρνάμενη διπλή Σ' άσπρο βιβλίο και κρυφό Σε μέγα σκότος κι έρμο (σελ. 14).

[...] Βγάνει σπαθιά ο αγέρας Και μες στο μαύρο μωσαϊκό Φιλιά μου που διπλώσατε Είμαι ο τρελός που θράφηκε μ' ανθόγαλο [...] (σελ. 18).

Στοιχεία που ρεαλιστικά δεν επιβεβαιώνονται και κλυδωνίζουν την καθεστηκυία λογική ( Κορμοστασιά φτιαγμένη / Από ψιθυρισμούς κυμάτων -σελ. 24, Στο στόμα σου / Πηχτός χυλός σκοτάδι -σελ. 32, κ.ά.), συνδυασμένα με μια υψηλόβαθμη δραματικότητα, δηλαδή με πυκνή διαδοχή σκέψεων και εικόνων, φορτίζουν τους στίχους με νεωτερική δυναμική. Η ποιητική σύνθεση «πατά» μέσα στο χρόνο αλλά και έξω από αυτόν: όταν οι χρόνοι ενώνονται, οι φωνές ενώνονται, τα πρόσωπα του ποιητή και της γυναίκας συγχωνεύονται σε Ενα Πρόσωπο:

Οι Στιγμές σου γίνονται αιώνες Το ιδιωτικό γίνεται κοινό Η διάσταση των θνητών Μείγνυται με το Πέραν, μείγνυται με μυριάδες Αλλους νόες

Που είναι πολλοί σε χρόνους πολλούς και είναι Ενας σε χρόνο κανένα : Ετσι η Ιστορία καίγεται. (Το ρόδι άθραυστο Μακριά Πόσο μπορεί να πάει; Ζαχαρί απόγεμα Ζαχαρί σάβανο- Λάμψεις απογέματος-) (σελ. 30).

Το υψηλό με το χαμηλότονο, η κυριολεξία με την ειρωνεία, το σοβαροφανές με το παιγνιώδες συνυπάρχουν και εναλλάσσονται στα όρια μιας αρμονικά εκφρασμένης και προσεκτικά υπολογισμένης ποιητικής αντίστιξης. Μιας αντίστιξης υπαρξιακά θεμελιωμένης, φιλοσοφικά εκκινούσας και τεχνοτροπικά νεωτερίζουσας, από την οποία αναδύονται αξιοσημείωτος εσωτερικός ρυθμός και λαγαρή ποιητική ανάσα:

Ποτάμι όρθιο λαξευτό στου βράχου τη γυαλάδα Κι ένα λιοντάρι τ' αχαμνό στου δρόμου μου την άκρη

(Με των νυχιών της το ρίγος Πάνω στο δέρμα Πάλι η φωνή σου Με κοιτάζει) (σελ. 47).



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΚΟΡΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 27/08/2004