Η ψευδαίσθηση της γνώσης

Όλοι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε περισσότερα από όσα πραγματικά γνωρίζουμε.


Έχουμε χτίσει προηγμένες κοινωνίες και έχουμε αναπτύξει σύνθετες τεχνολογίες, κι όμως οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε ιδέα πώς δουλεύει ένα στιλό ή μια τουαλέτα. Πώς έχουμε καταφέρει τόσο πολλά γνωρίζοντας τόσο λίγα; Ο Στίβεν Σλόμαν και ο Φίλπ Φέρνμπαχ υποστηρίζουν ότι καταφέρνουμε να επιβιώνουμε και να προοδεύουμε ακριβώς επειδή ζούμε σε έναν κόσμο πλούσιο σε γνώση. Το κλειδί της ευφυΐας μας βρίσκεται στους ανθρώπους και στα πράγματα που μας περιβάλλουν. Συνεχώς αντλούμε από πληροφορίες και γνώσεις αποθηκευμένες εκτός του εγκεφάλου μας: στο σώμα μας, στο περιβάλλον μας, στα υπάρχοντά μας και στην κοινωνία με την οποία αλληλεπιδρούμε – συχνά χωρίς να συνειδητοποιούμε καν ότι το κάνουμε.


Το ανθρώπινο μυαλό είναι ταυτόχρονα λαμπρό και αξιολύπητο. Ανακαλύψαμε τη φωτιά, δημιουργήσαμε δημοκρατικούς θεσμούς, περπατήσαμε στο φεγγάρι και αποκωδικοποιήσαμε το ανθρώπινο γονιδίωμα. Κι όμως, καθένας από εμάς είναι επιρρεπής στο λάθος, καμιά φορά παραλογίζεται και συχνά έχει απόλυτη άγνοια. Η κατά βάση κοινόχρηστη φύση της ευφυΐας και της γνώσης εξηγεί γιατί συχνά νομίζουμε ότι γνωρίζουμε περισσότερα απ’ όσα πραγματικά γνωρίζουμε, για ποιο λόγο είναι τόσο δύσκολο να αλλάξουμε πολιτικές πεποιθήσεις ή εσφαλμένες αντιλήψεις, αλλά και γιατί εξατομικευμένες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση και στο μάνατζμεντ πολλές φορές αποτυγχάνουν. Η συλλογική μας σκέψη, ωστόσο, μας επιτρέπει να κάνουμε φοβερά πράγματα. Το βιβλίο αυτό υποστηρίζει ότι η πραγματική ιδιοφυία μπορεί να εντοπιστεί στους τρόπους με τους οποίους γεννάμε γνώση χρησιμοποιώντας τον κόσμο γύρω μας.