Πού ταξίδεψε ο Μάρκο Πόλο;

Πριν από επτακόσια χρόνια, τρεις άντρες αποβιβάστηκαν από μια μικρή γαλέρα στη λιθόστρωτη αποβάθρα της Βενετίας. Δεν τους περίμενε κανείς κι η επιστροφή τους στην πατρίδα θα είχε περάσει απαρατήρητη, αν δεν ξεχώριζαν από τους κουρελιασμένους χιτώνες που φορούσαν και την «απερίγραπτη ταταρική οσμή στην εμφάνιση και την προφορά τους». Έτσι περιγράφεται η επιστροφή του Μάρκο Πόλο στην Ιταλία ύστερα από περισσότερα από είκοσι χρόνια απουσίας. Η επιστροφή όμως από πού ακριβώς; Συνδυάζοντας αριστοτεχνικά την επιστημονική πειθαρχία με ένα υποδόριο χιούμορ, η σινολόγος Frances Wood κλονίζει με αδιάσειστα επιχειρήματα και πηγές την πλατιά ριζωμένη βεβαιότητα πως ο Μάρκο Πόλο ταξίδεψε στην Κίνα και στη συνέχεια υπαγόρευσε το οδοιπορικό του για να μοιραστεί εμπειρίες και γνώσεις από πρώτο χέρι με τους συγκαιρινούς του. Η λαϊκή φαντασία που τον κατατάσσει ανάμεσα στους πρωτοπόρους εξερευνητές της Δύσης (Κολόμβο, Μαγγελάνο, Ντα Γκάμα) παρέβλεψε πλήθος ανακρίβειες, αντιφάσεις, ανομοιογένειες και παραλείψεις του αρχικού κειμένου και τα αναπαρήγαγε επί αιώνες σε εκατομμύρια αντίτυπα και παραλλαγές ως γνήσιο ντοκουμέντο μιας θαυμαστής ευρωπαϊκής περιπλάνησης στην Άπω Ανατολή. Εν τέλει, ο Μάρκο Πόλο πήγε στην Κίνα; Κι εμείς, διαβάσαμε Τα ταξίδια του; Από το 1985 έως το 2017 η Φράνσις Γουντ εξέδωσε δώδεκα αξιοπρόσεκτες μελέτες σινολογίας, με πιο αιρετική την ανά χείρας (1985). Πρόκειται για μια ενδελεχή ιστορική αναδίφηση σε αρχεία και πηγές αλλά και για ένα υφολογικό και πραγματολογικό «ξετίναγμα» των Ταξιδιών του Μάρκο Πόλο, που εκκινεί από τη βάσιμη υποψία που πρωτοδιατύπωσε το 1966 ο διαπρεπής Γερμανός Μογγολιστής Herbert Franke και επανέφερε ο σπουδαίος ιστορικός ασιατικής τέχνης στην Οξφόρδη, Craig Clunas, ότι πρόκειται για την εξιστόρηση ενός αληθινού οδοιπορικού αλλά για συλλογικό κείμενο-συρραφή από διηγήσεις άλλων ταξιδιωτών της Ανατολής.