Η προξενήτρα

Με την "Προξενήτρα", ο Ουάιλντερ τοποθετείται απέναντι στην αμερικανική κοινωνία με καλοπροαίρετη σατιρική διάθεση και πρωταρχικό στόχο να διασκεδάσει το κοινό του. Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο που βγάζει αβίαστα γέλιο στους θεατές ενώ ταυτόχρονα σκιαγραφεί το προφίλ της αυτάρεσκης και εφησυχασμένης αμερικανικής νοοτροπίας, όπου η απόκτηση οικονομικής δύναμης και κοινωνικού κύρους αποτελεί αυτοσκοπό. Παρόλο που αρκετοί κριτικοί θεωρούν το έργο «άνευρο» ως φάρσα, με την έννοια ότι δεν τολμά μια πιο βαθιά χειρουργική τομή στις αντιφάσεις και στην υποκρισία της αμερικανικής κοινωνίας, ο Ουάιλντερ κατορθώνει να προβάλει μια χιουμοριστική εικόνα της ανθρώπινης επιπολαιότητας και ανοησίας χωρίς περιφρόνηση και πικρία για τη ρηχότητα και την έλλειψη ειλικρίνειας στις διαπροσωπικές σχέσεις. Τοποθετώντας το έργο του στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Ουάιλντερ παίρνει την απαραίτητη χρονική/ιστορική απόσταση από το κοινό του για να αγγίξει θεατρικές συμβάσεις που διαιωνίζουν μια επίπλαστη απεικόνιση της πραγματικότητας αλλά και να θίξει κοινωνικές αντιλήψεις και συμπεριφορές που ναι μεν προκαλούν γέλιο αλλά προβληματίζουν με την απερίσκεπτη συνέχισή τους. Οι θεατές αναγνωρίζουν τη σχεδόν εμμονική ενασχόληση της αμερικανικής κοινωνίας με το κυνήγι του χρήματος και της ταξικής αναρρίχησης και αντιλαμβάνονται τον εκφυλισμό των ανθρώπινων σχέσεων. Ο έρωτας και η αγάπη έχουν ωφελιμιστικά κίνητρα και εξυπηρετούν προσωπικές και κοινωνικές σκοπιμότητες. Η επικοινωνία και η κατανόηση αποδυναμώνονται μπροστά στην υποκρισία και την ανειλικρίνεια. Η "Προξενήτρα" καλεί τους θεατές, κάθε εποχής, να αντιληφθούν τη δική τους συμμετοχή -ή συνενοχή- πίσω από τη σατιρική χροιά της απεικόνισης των χαρακτήρων και των καταστάσεων και να επανεκτιμήσουν τις αρχές και τις αξίες της δικής τους κοινωνίας. [...] (Ζωή Δέτση, Καθηγήτρια Αμερικανικού Θεάτρου)

Το κείμενο συντάχθηκε ειδικά για το πρόγραμμα της παρούσας παράστασης του Εθνικού Θεάτρου.

Περιεχόμενα:
Μετάφραση-σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος