Η Φιλική Εταιρεία, 1814-1821

H Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της τσαρικής Ρωσίας από τρεις πτωχευμένους Έλληνες μετανάστες που ανήκαν στο τελευταίο μεγάλο ελληνικό μεταναστευτικό κύμα πριν το 1821, το οποίο ακολούθησε την έξαρση της οικονομικής δραστηριότητας στα Βαλκάνια κατά τη διάρκεια των πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης. Τα μέλη της προέρχονταν από τις επαρχίες του ευρωπαϊκού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και πολλοί ήταν τεχνίτες και πραματευτές. Παρόλο που το όραμά τους για μια απελευθερωμένη πατρίδα ήταν ασαφές και ακατέργαστο, οι ίδιοι διέπονταν από μια σύγχρονη αντίληψη της εθνικότητας που υπερέβαινε τις δεσμεύσεις της κοινωνικής τάξης, της τοπικότητας και της οικογένειας.

Απομακρυσμένοι από τις γενέτειρές τους και απομονωμένοι λόγω της χαμηλής κοινωνικής και οικονομικής θέσης τους από τις ευημερούσες κοινότητες της ελληνικής διασποράς, βρήκαν διέξοδο στην ίδρυση ενός έθνους–κράτους που θα τους αναγνώριζε ως λυτρωτές του. Η ασάφεια των θέσεων των Εταιριστών, σε συνδυασμό με την εσκεμμένη εξαπάτηση ότι είχαν εξασφαλίσει τη ρωσική συνδρομή, επέτρεψε στην οργάνωση να στρατολογήσει στις τάξεις της Έλληνες από κάθε κοινωνική ομάδα του ελληνικού κόσμου, με αξιοσημείωτη την παρουσία εμπόρων και την απουσία αγροτών.