Ο άνθρωπος και ο θάνατος

Ο θάνατος είναι η έσχατη φυσική και μεταφυσική ερώτηση, η βιολογική και φιλοσοφική: να ζεις ή να μη ζεις, δηλαδή το Είναι και το Μηδέν. Ακολουθεί το «αίτημα» της αθανασίας (της ψυχής), ως αντίδραση και αντίβαρο στο παράλογο του θανάτου, που γεννά αμλέτια ερωτήματα.

Ο θάνατος είναι ένα κυρίαρχο φαινόμενο του σύμπαντος: είναι η ολοκληρωτική μεταβολή των μορφών ενεργείας στη γνωστή μας φύση. Πεθαίνουν οι αστέρες (πλανήτες και απλανείς) και γίνονται «μαύρες τρύπες». Στη γη μας με τη διατροφική αλυσίδα πεθαίνουν καθημερινά χιλιάδες υπάρξεις. Η γη είναι ένα απέραντο σφαγείο, αν εκτός από τη διατροφική αλυσίδα υπολογίσουμε και τη διαχρονική επιθετικότητα των ανθρώπων με τα εγκλήματα και τους πολέμους.

Ακόμα και ο θάνατος είναι η θύρα μετάβασης από τη χρονικότητα (της ζωής) στην αχρονικότητα του απείρου.

Η φιλοσοφία ορίστηκε από τον Πλάτωνα ως «μελέτη θανάτου». Και η ψυχολογία του ανθρώπου που αντιμετωπίζει τον θάνατο, είναι ο κοινός παρανομαστής κάθε μελέτης για το θάνατο, ως συναίσθημα και ιδέα. Ο Freud (το 1930) μεταβάλλοντας το λατινικό «Si vis pacem para bellum» (=αν επιθυμείς ειρήνη, παρασκευάσου για πόλεμο) επισήμανε: «Si vis vitam para mortem» (=εάν επιθυμείς ζωή προετοιμάσου για θάνατο).

Αντί προλόγου