80 χρόνια Εθνική Λυρική σκηνή (1940-2020)

The Greek National Opera (GNO) came into existence in 1939, at a time that indelibly marked the course of humanity. With a brash tempo and courageous strides, the company has arrived today at a celebration of eighty years on the national art scene. This celebration is not only for patrons of the arts, opera lovers, and connoisseurs. Not only friends and experts, but also spectators of all stripes now discuss the GNO's evolution and trajectory. The GNO is for all of us.
Eighty years on, the GNO continues to vigorously manifest its raison d'etre: it has become an experimental laboratory for the development and flourishing of operatic art in Greece and the channel through which young people are first exposed to the magic of opera and then some. The GNO welcomes each of us into a democratic rite of initiation. [...]

Η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) ιδρύθηκε το 1939, σε μια περίοδο που χάραξε την πορεία της ανθρωπότητας ανεξίτηλα. Με αλέγκρο τέμπο και θαρραλέες δρασκελιές έφτασε σήμερα να γιορτάζει τα 80 χρόνια παρουσίας της στο εθνικό καλλιτεχνικό γίγνεσθαι. Στους εορτασμούς της δεν συμμετέχουν μόνο οι μαικήνες των τεχνών, οι λάτρεις της όπερας, οι ήδη μυημένοι. Η πορεία και η εξέλιξη της ΕΛΣ συζητιέται πλέον στα σπίτια, τις παρέες, από τους ειδικούς αλλά και τους «απλούς» θεατές και φίλους της. Η ΕΛΣ μας αφορά.
Ογδόντα χρόνια τώρα, η Λυρική υποστηρίζει με σθένος το raison d'etre της: γίνεται η ίδια το πεδίο πειραματισμών για την εξέλιξη και την ακμή της οπερατικής τέχνης στην Ελλάδα· γίνεται ο δίαυλος μέσα από τον οποίο νέοι άνθρωποι εκτίθενται για πρώτη φορά στη μαγεία της όπερας και όχι μόνο· καλωσορίζει στους κόλπους της καθέναν από μας, σε μια δημοκρατική μυσταγωγία. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Ο οργανισμός, που φέτος συμπληρώνει τα ογδόντα χρόνια του, ιδρύθηκε αρχικά με την ονομασία Λυρική Σκηνή του Βασιλικού (Εθνικού) Θεάτρου. Τα επίσημα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 13 Δεκεμβρίου 1939 σε κτίριο του Εθνικού θεάτρου επί της οδού Μενάνδρου 65, όπου εγκαταστάθηκαν τα γραφεία του καλλιτεχνικού προσωπικού της Λυρικής Σκηνής και οι αίθουσες δοκιμών. Η αυλαία για τον θίασο που μόλις είχε συσταθεί υψώθηκε την Τρίτη 5 Μαρτίου 1940 με τη Νυχτερίδα [Die Fledermaus] του Γιόχαν Στράους γιου [Johann Strauss II], στη διασκευή του 1929 από τους Μαξ Ράινχαρτ [Max Reinhardt] και Έριχ Κόρνγκολντ [Erich Korngold]. Η οπερέτα αυτή του γερμανόφωνου χώρου, στην οποία αξιοποιήθηκαν ηθοποιοί του Εθνικού θεάτρου πλάι στην ορχήστρα και στους νέους τραγουδιστές, επαναλήφθηκε το καλοκαίρι του 1940 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο των εγκαινίων του Βασιλικού θεάτρου της συμπρωτεύουσας, όπου η παραγωγή συμπλήρωσε τις εκατό παραστάσεις. Στο ίδιο θέατρο της Θεσσαλονίκης παρουσιάστηκε η πρώτη όπερα του δραματολογίου της ΕΛΣ, η Μαντάμα Μπαττερφλάι [Madama Butterfly] του Πουτσίνι [Puccini] στις 4 Σεπτεμβρίου 1940. Η επίσημη πρώτη της ίδιας παραγωγής δόθηκε στην Αθήνα, παρόντος του γιου του συνθέτη Αντόνιο Πουτσίνι [Antonio Puccini], στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου στις 25 Οκτωβρίου, τρεις ημέρες πριν την κήρυξη πολέμου από την Ιταλία. (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ανδρέας Κ. Δρακόπουλος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γιώργος Κουμεντάκης
80 ΧΡΟΝΙΑ, 500 ΤΙΤΛΟΙ, 3.000 ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Νίκος Α. Δοντάς
Ι. ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1940-1943
II. ΘΕΑΤΡΟ ΟΛΥΜΠΙΑ 1944-1953
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Οπερέτα
III. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1954-1957
ΙV. ΘΕΑΤΡΟ ΟΛΥΜΠΙΑ 1958-2017
Περιοδείες
Έργα Ελλήνων συνθετών
Μπαλέτο
Όπερα για παιδιά
Συμπαραγωγές
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Πειραματική Σκηνή
V. ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ 2017-ΣΗΜΕΡΑ
Εναλλακτική Σκηνή
ENGLISH TEXTS
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ι. Διευθυντές της Εθνικής Αυρικής Σκηνής
II. Όπερες που παρουσίασε η ΕΛΣ
III. Οπερέτες που παρουσίασε η ΕΛΣ
ΙV. Μπαλέτα που παρουσίασε η ΕΛΣ
V. Πειραματική Σκηνή
VΙ. Εναλλακτική Σκηνή
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

FOREWORD
Andreas C. Dracopoulos
INTRODUCTION
Giorgos Koumendakis
80 YEARS, 500 TITLES, 3,000 PERFORMANCES (Εt. p. 610)
Nikos A. Dontas
I. NATIONAL THEATRE 1940-1943 (Et. p. 617)
II. OLYMPIA THEATRE 1944-1953 (Et. p. 618)
Odeon of Herodes Atticus (Et. p. 618)
Operetta (Et. p. 619)
III. INTERIM PERIOD 1954-1957 (Et. p. 620)
IV. OLYMPIA THEATRE 1958-2017 (Et. p. 620)
On tour (Et. p. 621)
Works by Greek composers (Et. p. 621)
Ballet (Et. p. 622)
Opera for children (Et. p. 622)
Co-productions (Et. p. 623)
The Athens Concert Hall (Et. p. 623)
Experimental Stage (Et. p. 624)
V. STAVROS NIARCHOS HALL 2017-PRESENT (Et. p. 624)
Alternative Stage (Et. p. 625)
ENGLISH TEXTS
APPENDIX
I. Directors of the Greek National Opera
II. Operas presented by the GNO
III. Operettas presented by the GNO
IV. Ballets presented by the GNO
V. Experimental Stage
VI. Alternative Stage