Οι ιστορίες του κάστρου της Τρέτσα

Δύο σκοτεινές ιστορίες μοιραίων ερώτων, παράλληλες αλλά και συγχωνευμένες, όπως σε παιχνίδι με καθρέφτες, με "κατοπτρικά" σχεδόν γεωμετρικά ζεύγη ηρώων, ζώντων και νεκρών: η μία, σύγχρονη του συγγραφέα (στα τέλη του 19ου αιώνα), αντανακλά μια παλαιότερη, μεσαιωνική. Αφήγηση μέσα στην αφήγηση, και στο εσωτερικό τους κι άλλες αφηγήσεις, κατακερματισμός φωνών. Θρύλοι μάλλον παρά ιστορίες, φόρος τιμής του συγγραφέα στην προφορική παράδοση του νησιού του. Με απόηχους από έργα συγγραφέων όπως ο Πόε και ο Χόφμαν, ο Τζοβάννι Βέργκα τοποθετεί μια "γοτθική" ιστορία στο σικελικό τοπίο, μέσα σε ένα πλαίσιο βίαιο ηχητικά, όπου τα στοιχεία της φύσεως ουρλιάζουν και οι άνθρωποι κραυγάζουν, και ανατριχιαστικό οπτικά, όπου το άσπρο και το μαύρο εναλλάσσονται, με κόκκινες πινελιές αίμα.

Παρότι 35 ετών και με επτά επιτυχημένα μυθιστορήματα στο ενεργητικό του, ο Βέργκα χαρακτήρισε "νεανικό σφάλμα" αυτή τη νουβέλα, μοναδική στη συνολική παραγωγή του χάρη στη μυστηριακή της ατμόσφαιρα, ίσως επειδή με αυτήν αποχαιρετά τον παλιό του συγγραφικό εαυτό και ανακαλύπτει την ουσιαστική του έφεση: να καταπιαστεί με την "οδύσσεια των ηττημένων", δηλαδή με τη ρεαλιστική απεικόνιση των παθών του ταπεινού λαού της Σικελίας.