Αναζητώντας τη «μαγεία της απάτης»

Το πεζογραφικο? και το κριτικο? ε?ργο του Αλε?ξανδρου Κοτζια? αλληλοτροφοδοτου?νται ε?χοντας ως συνεκτικο? α?ξονα ο?,τι ο ι?διος ονομα?ζει ψευδορεαλισμο?, ο?ρος ο οποι?ος αφορα? εξι?σου στη θεωρι?α του για την κριτικη? και στην ποιητικη? του, και ο οποι?ος προκυ?πτει αρχικα? –αλλα? ο?χι αποκλειστικα?– απο? την αισθητικη? επιλογη? παραβι?ασης των συμβα?σεων του ρεαλισμου?. Πι?σω απο? την αμφι?δρομη και α?ρρηκτη σχε?ση του θεωρητικου? συστη?ματος του κριτικου? και της αφηγηματικη?ς πρα?ξης του πεζογρα?φου, η οποι?α δομει?ται με γνω?μονα την –αριστοτελικη?ς βα?σης– αρχη? της πιθανοφα?νειας, διαφαι?νεται επι?σης και μια σταθερη?, φιλοσοφικω?ν προεκτα?σεων, αντι?ληψη για την τε?χνη. Κοινο? πεδι?ο λειτουργι?ας και ερμηνει?ας των παραπα?νω αποτελει? η «μαγει?α της απα?της», η μο?νιμη συγγραφικη? και αναγνωστικη? επιδι?ωξη του Κοτζια?. Αδια?σπαστα συνδεδεμε?νος με αυτη?ν και ο ψευδορεαλισμο?ς, επιβεβαιω?νει, με?σα απο? τη διττη? λειτουργι?α του, τη συνειδητη? στα?ση του συγγραφε?α για ε?να ενιαι?ο ε?ργο, αλλα? και τη διαλογικο?τητα του πολυ?τιμου κληροδοτη?ματος ενο?ς εκ των σημαντικο?τερων Ελλη?νων συγγραφε?ων του 20ου? αιω?να και ο?χι μο?νο. Η παρου?σα μονογραφι?α, η οποι?α αποτελει? καρπο? μακροχρο?νιας φιλολογικη?ς ε?ρευνας, εξετα?ζει ορισμε?νες, μο?νο, παραμε?τρους του πολυσυ?νθετου corpus του Κοτζια?, ε?χοντας ως πρωταρχικο? στο?χο την ανακι?νηση του ενδιαφε?ροντος γυ?ρω απο? το πολυσχιδε?ς ε?ργο του και την πνευματικη? συνεισφορα? του.

Η εμπεριστατωμε?νη, αναλυτικη? και πειστικη? επιχειρηματολογι?α που αναπτυ?σσει η Αυγη? Λι?λλη στο βιβλι?ο της, βασισμε?νο στη διατριβη? της (2017) στο Τμη?μα Φιλολογι?ας του Εθνικου? και Καποδιστριακου? Πανεπιστημι?ου Αθηνω?ν [...] πτυχω?νεται και εκπτυχω?νεται [...] στη γραμμη? ασφαλω?ς της δεσπο?ζουσας για τον Αλε?ξανδρο Κοτζια? αντι?ληψης του ε?ργου τε?χνης ως «κο?σμ[ου] θε?ασης και ο?χι πρα?ξης», «ολο?κληρ[ου] χαλκευμε?νου απο? ψευ?δη κυριολεκτικα? πεποιημε?ν[ου] [...]». Οι εξαιρετικε?ς διατριβε?ς μπορου?ν –και αυτο? συμβαι?νει, ο?πως θεωρω?, με τη διατριβη? της Αυγη?ς Λι?λλη– να δημιουργου?ν γο?νιμους ερμηνευτικου?ς ο?ρους για συζη?τηση και ερμηνευτικη? εμβα?θυνση επι? της πραγμα?τευσης [...]. Αποτε?λεσμα αμφι?δρομων πιε?σεων με ζωτικο? επι?κεντρο το «εφιαλτικα? ανε?κφραστο» των αθε?ατων πτυχω?ν του πραγματικου?, το ψευδορεαλιστικο? μυθιστο?ρημα του Κοτζια? εκθε?τει τους ο?ρους εντασιακω?ν συγγραφικω?ν συνθηκω?ν, ο?που δεσπο?ζουσα απο? αφηγηματικη? α?ποψη ει?ναι η εκρηκτικη? ανα?δυση και πλαστικη?/γλυπτικη? μορφοποι?ηση του «μυστηρι?ου» της (μπαλζακικη?ς) πιθανο?τητας συναρμοσμε?νης με την (αριστοτελικη?) αλη?θεια του «ει?κο?τος η? του? α?ναγκαι?ου».