Από την κοινή χρήση στη συλλογική δράση

Πώς οργανώνονται οι κοινότητες για τη χρήση των φυσικών πόρων τους, όπως τα δάση, τα νερά, οι βοσκότοποι, τα αλίπεδα, και πώς η πρακτική τους γεννά εναλλακτικές μορφές διακυβέρνησης; Πώς η συλλογική διακυβέρνηση της φύσης συγκροτεί εναλλακτικές μορφές δημοκρατίας και διαμορφώνει αντί-ηγεμονικές πρακτικές;

Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει το ανά χείρας βιβλίο και συζητά για την αειφορία, την περιβαλλοντική διακυβέρνηση, την ανάπτυξη, την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, τη φροντίδα, τις κοινότητες, τη δημοκρατία. Εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται, συνεργάζονται και δημιουργούν από κοινού τον κόσμο, στον οποίο κατοικούν – από τις γαίες του Νότου μέχρι τα αλίπεδα του Βορρά.

Όσα αναφέρονται για τα κοινά της φύσης, την αυτό-οργάνωση και την άμεση δημοκρατία δεν είναι θεωρητικές αφαιρέσεις, αλλά ζωντανές πρακτικές, οι οποίες εκδηλώνονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Στην οικονομία του διαμοιρασμού, στην οποία συμμετέχουν ο Άνθρωπος και η Φύση, τα κοινά είναι ο ζωτικός χώρος της κοινωνικό-οικολογικής αλληλεπίδρασης, το δίκτυο σχέσεων και ασχολιών που συνδέει τους ανθρώπους με τον κόσμο τους και το κοινωνείν η πρακτική αλλά και η βιωμένη εμπειρία της κοινότητας.

Τα κοινά λειτουργούν ως σχήματα διακυβέρνησης, ως οχήματα πολιτικής, αλλά συγχρόνως και ως δυναμικά οικολογικά τοπία, τα οποία διαμορφώνονται μέσω της αλληλεπίδρασης κοινωνικών σχέσεων, συναισθηματικών δεσμών και φυσικών οικοσυστημάτων. Συγκροτούν ένα «ολικό κοινωνικό γεγονός», στο οποίο οι κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις αλληλοσυνδέονται και συνεξελίσσονται. Συνιστούν μια οντολογική συνθήκη δίκαιης και αρμονικής συνύπαρξης, προάγοντας πρακτικές φροντίδας και αλληλεγγύης προς την ετερότητα, αντιστέκονται σε εξωτερικές επιβολές και ηγεμονικές λογικές και προτάσσουν άμεσο-δημοκρατικές μορφές διακυβέρνησης.

Το βιβλίο απευθύνεται σε όσους και όσες ενδιαφέρονται για τις σύγχρονες προκλήσεις της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης και τις εναλλακτικές μορφές δημοκρατικής συμμετοχής, συστήνοντας θεωρητικά πλαίσια και ερμηνευτικά εργαλεία για την ερευνητική πρακτική των κοινών, με αφετηρία την προσέγγιση της Ostrom.