Επιστήμη και θρησκεία

Ένα σημαντικό θέμα για την κοινωνική ζωή, το εργατικό

και κομμουνιστικό κίνημα, είναι η θρησκεία, η οποία εξα-
κολουθεί να έχει ισχυρή επίδραση σε μεγάλες λαϊκές μάζες,

παρά την πρόοδο της επιστήμης και την «εκκοσμίκευση» της
πολιτικής και κοινωνικής ζωής στις καπιταλιστικές κοινωνίες.
Η θρησκεία και η Εκκλησία αποτελούν σημαντικό όργανο της
άρχουσας τάξης, που παίζει καίριο ρόλο στην πνευματική,

πολιτική και πολιτιστική υποταγή μεγάλου τμήματος των ερ-
γαζόμενων μέσω της σύνδεσής της με τον κρατικό μηχανισμό.

Στην Ελλάδα, όπου ακόμη δεν υπάρχει ούτε ο τυπικός νομι-
κός διαχωρισμός κράτους-Εκκλησίας και εκπαίδευσης-θρη-
σκείας, αυτό έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Στη διάρκεια,

μάλιστα, των τελευταίων δεκαετιών παρατηρείται διεθνώς μια

αυξημένη αλληλεπίδραση θρησκείας και πολιτικής διά της εμ-
φάνισης ή και επανεμφάνισης αστικών πολιτικών κινημάτων

με θρησκευτικό μανδύα.

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει δύο σοβιετικές μονογρα-
φίες που αναφέρονται στο φαινόμενο της θρησκείας. Η πρώτη

έχει τον τίτλο «Η εποχή πριν εμφανιστεί η θρησκεία» και σε
αυτήν ο Β. Φ. Ζίπκοβετς τεκμηριώνει, με υλιστικό τρόπο, την
απουσία της θρησκείας σε όλη τη λεγόμενη «πρώιμη» ιστορία
της ανθρωπότητας. Η δεύτερη εργασία του Π. Α. Πάβελκιν,
«Τι είναι η θρησκεία», αποτέλεσε ένα αντιπροσωπευτικό έργο

του «επιστημονικού αθεϊσμού» της σοβιετικής βιβλιογραφί-
ας, καθώς εξετάζει το σύνολο των πλευρών του θρησκευτι-
κού φαινομένου στη σύγχρονη κοινωνία, δίνοντας ιδιαίτερο

βάρος στη θρησκεία και τον αθεϊσμό στην ΕΣΣΔ. Τα βιβλία
αυτά γράφτηκαν λίγο μετά από το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, με
την επιλογή των γνωστών κατευθύνσεων ανάπτυξης που, μετά

από μια γενιά περίπου, οδήγησαν στα επίσης γνωστά αποτε-
λέσματα των ανατροπών. Επρόκειτο για μια εποχή έντονης

πολιτικής, ιδεολογικής, επιστημονικής διαπάλης στη σοβιετι-
κή κοινωνία, με πολλά γόνιμα, αλλά και άγονα αποτελέσματα,

κι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να γνωρίζει ο αναγνώστης,
ώστε ν’ αναζητά μέσα σε κάθε έργο εκείνης της περιόδου, κι

όχι μόνο, και αυτήν τη διάσταση των πραγμάτων, την αντιπα-
ράθεση, την πάλη των ιδεών, τη διαρκή σύγκρουση του νέου

με το παλιό, στη μεγαλύτερη προσπάθεια που έχει κάνει μέχρι

τώρα η εργαζόμενη ανθρωπότητα για να περάσει στην πραγ-
ματική της ιστορία, στο «βασίλειο της ελευθερίας» της.