Ο έξω-ελληνισμός. Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη 1800-1922

Εδώ επιχειρήσαμε να προσδιορίσουμε ως σύνολο τον πνευματικό και κοινωνικό βίο σε δύο κεντρικούς πόλους του έξω-ελληνισμού έως το 1922 στην Κωσνταντινούπολη και στη Σμύρνη: οικονομικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικές και εκδοτικές προσπάθειες, η λογιοσύνη και η τέχνη, τα κοινωνικά μορφώματα είναι αυτά που θ εξεταστούν από τους φίλους που θα παρουσιάσουν τις ανακοινώσεις τους. Ο έξω-ελληνισμός θα μπορούσε να μας απασχολήσει μια επόμενη φορά μέσω της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου.


«Στην καθιερωμένη προσφώνησή μου κατά την έναρξη των επιστημονικών συμποσίων που οργανώνει η ''Εταιρεία Σπουδών'' εδώ και πολλά κιόλας χρόνια, εκτός από τους αναγκαίους χαιρετισμούς και ευχαριστίες, προσπαθώ με λίγα μόνο λόγια να κάνω μια εισαγωγή στο περιεχόμενο κάθε Συμποσίου και να εξηγήσω πώς σκεφτήκαμε στο Διοικητικό Συμβούλιο και αποφασίσαμε να το οργανώσουμε. Αυτό το δεύτερο δεν χρειάζεται να το εξηγήσω όταν συμβαίνει να καλύπτονται επετειακές ανάγκες. Με το Συμπόσιο που αρχίζει σήμερα, θελήσαμε να προσφέρουμε κάτι ανάλογο με το προηγούμενο Συμπόσιο της προηγούμενης χρονιάς, με το αμέσως προηγούμενο δηλαδή, που ήταν αφιερωμένο στον ''ελληνικό εβραϊσμό'': μια γνώση δηλαδή, μια στέρεη επιστημονική γνώση σε χώρους που ο ρητορικός λόγος, φανατικός και μη, εθνικιστικός και μη εθνικιστικός, τους έχει κάνει αδιάβροχους στην επιστημονική ανάλυση. Ένας από αυτούς τους χώρους είναι ο ''εξω - ελληνισμός''. Εννοώ, ο κάθε φορά έξω - ελληνισμός. Η σκέψη και η απόφαση υπακούουν σε όρους συνολικής θέασης του ελληνισμού με την προϋπόθεση του χρόνου και του χώρου». (...)