Στη Χίο με τον Anatol de Meibohm

To οδοιπορικό με τους δύο παράκαιρους συνταξιδιώτες θα μπορούσε, άραγε, να είναι ένα απωθημένο του συγγραφέα; Ή προέκυψε από μια ελλοχεύουσα ζήλια προς τον Anatol de Meibohm που είχε την τύχη να προηγηθεί κατά μισό αιώνα στο νησί, αφήνοντας τον συγγραφέα να ψάχνει μόνος στα σκοτάδια της παρουσίας του; Ίσως! Όμως γράφονται βιβλία με μοναδικό κίνητρο τη ζήλια; Κι όμως γράφονται ακόμα κι από κλασικούς...

Μπορεί από τη μία να είναι η πλήρωση ενός χρονικού κενού, που δημιουργείται από την αμηχανία μπροστά στην γοητεία των εικόνων και των ενθυμήσεων απ’ την ατελή εμπειρία του συγγραφέα στην Χίο, και η προσπάθεια ερμηνείας τους από την άλλη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως σύλληψη μιας ανεπαίσθητης ρωγμής απ’ την οποία μπορεί κανείς να αντικρίσει τον Τόπο και τις μοναχικές διαδρομές των ανθρώπων του. Ίσως τελικά να είναι ένα έργο στα όρια του πραγματικού με το φανταστικό, ένα βιβλίο μετέωρο του οποίου οι αιρετικές ιστορικές αναφορές, μ’ έναν μαγικό τρόπο, απέτρεψαν την πτώση του.

Οπωσδήποτε όμως η συγγραφή του αποτέλεσε για τον συγγραφέα μιαν άσκηση για τη συνειδητοποίηση του Χρόνου και του Τόπου. Και οι δύο αποτελούν -ενίοτε σκοπίμως- τις πλέον παρεξηγημένες έννοιες στην ιστορία του πολιτισμού καθώς ο Χρόνος μπορεί να συμπιεσθεί και ο Τόπος μπορεί να κατακτηθεί. Η άποψη για την συμπίεση του Χρόνου απέβλεπε δολίως στην υπερεκμετάλλευση των ασθενέστερων, ενώ η κατάκτηση του Τόπου στην υποταγή του στις ορέξεις των εξουσιαστών του. Ή, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, "Στίφη, ξαναμμένα από την κάψα των ερήμων της Ανατολής κι άλλα με την ανατριχίλα του βορρά στα δόντια κατέληγαν στο φιλόξενο Aρχιπέλαγος. Γρήγορα ξεχνούσαν τα βάσανα που τους έσπρωξαν στην αποδημία και ονειρεύονταν την κατάκτηση, την υποταγή της ομορφιάς στις ορέξεις τους... κι έμειναν έτσι στην ιστορία με τα στόματα ανοιχτά και τα μάτια γουρλωμένα, μάσκες κρεμασμένες στο βρόγχο της απληστίας τους. Με τέτοια κουφάρια είναι στρωμένος ο πάτος του Αιγαίου... Και θα περάσουν κι άλλοι και μάλλον οι άνθρωποι ποτέ τους δεν θα θελήσουν να καταλάβουν ότι οι τόποι δεν κατακτώνται, αλλά κατακτούν". Αλίμονο όμως, σ’ αυτά τα "αθώα" αρχικά ψεύδη της συμπίεσης του Χρόνου και της κατάκτησης του Τόπου βασίστηκε ένας ολόκληρος Πολιτισμός Απληστίας, ο σύγχρονος δηλαδή πολιτισμός του αναπτυγμένου κόσμου.