Η τέχνη σήμερα. Προβλήματα, κατευθύνσεις, χαρακτηριστικά, προοπτικές

Είναι αρκετά γνωστό, έστω και αν χρειάζεται να επαναλαμβάνεται, ότι τα περισσότερα προβλήματα παρουσιάζονται στη μελέτη του παρόντος, τόσο της γενικής ιστορίας -πολιτικών συγκρούσεων, κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων, ιδεολογικών αντιθέσεων, θρησκευτικών πεποιθήσεων- όσο φυσικά και της τέχνης -των μορφών και των κατευθύνσεων, των πειραματισμών και των προσανατολισμών της. Ειδικά στην ιστορία της τέχνης, παράλληλα με τα γενικά αντιμετωπίζουμε και μια σειρά ειδικά προβλήματα, διαφορετικά από αυτά που αναφέρονται στο παρελθόν της. Γιατί, για την τέχνη του παρόντος, παρουσιάζονται ιδιαίτερες δυσκολίες, όπως είναι η έλλειψη απόστασης από τα έργα, συχνά η πληθώρα αντιφατικών στοιχείων, οι αδυναμίες οριστικής αξιολόγησης, ακόμη και εκτίμησης της προσφοράς καλλιτεχνών, που συνεχίζουν τη δημιουργική πορεία τους. [...]

Για να μιλήσουμε πάντως για την τέχνη σήμερα και να καταλάβουμε τα προβλήματά της, από την επιβολή της μηχανής στην αμφισβητήσιμη πια δημιουργία, που μετατρέπεται σε παραγωγή έργων τέχνης, είναι απαραίτητο να μείνουμε, έστω για λίγο, στην τέχνη του χθες. Ιδιαίτερα να εξετάσουμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές προσπάθειες, τάσεις και ρεύματα, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα χρόνια μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και θα μας βοηθήσουν να πλησιάσουμε καλύτερα τις αναζητήσεις που γίνονται σήμερα. [...]