Η κοινωνία της κόπωσης

ΤΥΡΑΝΝΟΙ ΜΑΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ

«Η υπερβολική εργασία και επίδοση οξύνονται
και καταλήγουν να γίνουν αυτοεκµετάλλευση,
η οποία είναι αποτελεσµατικότερη
της εκµετάλλευσης από τρίτους,
γιατί συνοδεύεται από ένα αίσθηµα ελευθερίας.
Εκµεταλλευτής και εκµεταλλευόµενος
είναι ένα και το αυτό πρόσωπο.
Θύτης και θύµα, το ίδιο.»


Στη σύγχρονη εποχή, παρά το γεγονός ότι οι αληθινές αλυσίδες έχουν εκλείψει, παρατηρούμε να δημιουργείται ένας νέος τύπος σκλάβου: είναι ο άνθρωπος που υποβάλλει τον εαυτό του σε εθελοντική εξάντληση. Στην Κοινωνία της κόπωσης (απρόσμενο best seller σε πολλές χώρες), ο διάσημος κορεάτης φιλόσοφος εκθέτει τους λόγους αυτής της αφύσικης συμπεριφοράς και εξηγεί με ποιον τρόπο οι κοινωνίες μας έχουν πέσει θύματα της κατάχρησης μιας και μόνο έννοιας: της «θετικότητας».
Η έννοια αυτή, υποβοηθούμενη από την ψευδαίσθηση της «ελευθερίας επιλογής», παράγει κουρα-σμένους, αποτυχημένους και καταθλιπτικούς ανθρώπους. Ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν τεκμηριώνει το πώς «ο σύγχρονος σκλάβος έχει σε μεγάλο βαθμό επιλέξει ο ίδιος την υποδούλωσή του», προκει-μένου να εξασφαλίσει την ελάχιστα ενδιαφέρουσα και απολύτως κενή επιβίωσή του. Ακριβώς όπως η «κοινωνία της πειθαρχίας» του Φουκώ παράγει τρελούς και εγκληματίες, έτσι και η «κοινωνία της θετικότητας», υιοθετώντας το σλόγκαν Yes we can, ανάγει την αυτοεκμετάλλευση σε κυρίαρχη συμπεριφορά.