Λέων Τολστόη

Το πρόβλημα του ανθρώπου αποτέλεσε από την αυγή των ιστορικών μας χρόνων τον κεντρικό πυρήνα κάθε πνευματικής αναζήτησης. Η φιλοσοφία των Ανατολικών λαών, με την προηγμένη ηθική αντίληψη, το πρόβλημα του ανθρώπου αντιμετωπίζει. Η Ελληνική φιλοσοφία το πρόβλημα αυτό θέτει σαν βασικό αίτημα της ανθρώπινης γνώσης, το δε σωκρατικό δόγμα: γνώθι σαυτόν δίκαια θεωρήθηκε «σαν επανάσταση και σα δημιουργία ενός νέου κόσμου της σκέψης». Το ίδιο πρόβλημα σε συνάρτηση με τη φύση και την ουσία της ανθρώπινης ψυχής δε χάνει το θέλγητρό του για κανένα ανώτερο πνεύμα, και πάντοτε η ανθρώπινη διάνοια το ερευνά ζητώντας επίμονα τη λύση του.
Το μεταφυσικό όμως και ηθικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γινότανε η έρευνα, αφαιρούσε την πανανθρώπινη σημιασία του προβλήματος αυτού, τοποθετώντας το στη βαθμίδα μιας στενής και αυστηρά ατομικής επιδίωξης, που στην έρευνά της επιζητούσε απάντηση στα φοβερά ερωτήματα που αντίκρυζε το μεμονωμένο και απομακρυσμένο απ' την κοινωνική ζωή στοχαστικό άτομο.
Πάντως όμως η από την άποψη αυτή έρευνα δεν υπήρξε ούτε στείρα ούτε άγονη εκτός του ότι χάρισε στους ερευνητές την ανώτερη και συνθετικώτερη ανθρώπινη γνώση, προλείανε και το έδαφος της περαιτέρω αναζήτησης, διευκολύνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο το έργο των μελλούμενων γενεών, που αναγκαστικά θα αντιμετώπιζαν, απ' αυτή την ίδια εξέλιξη της ανθρώπινης γνώσης, το πρόβλημα αυτό, σαν βασικό πρόβλημα της ίδιας τους της ύπαρξης. [...] (Από τον πρόλογο του μεταφραστή)



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος του μεταφραστή
Προανάκρουσμα
Το πορτραίτο
Ζωϊσμός και θάνατος
Ο καλλιτέχνης
Αυτοπροσωπογραφία
Κρίση και μεταμόρφωση
Ο τεχνητός Χριστιανός
Η διδαχή και τα λάθη της
Η πάλη για την πραγματοποίηση
Μια μέρα απ' τη ζωή του
Η απόφαση και η μεταμόρφωση
Η φυγή προς το Θεό
Επίλογος