Η ανάδυση της εικόνας του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού

Το βιβλίο αυτό είναι η ιχνηλασία μιας σταδιακής αναγνώρισης, που ξετυλίγεται σε χρονικό διάστημα περίπου δεκαετίας. Σε αυτό μπορεί να διαβάσει κανείς όχι μόνο ή αποκλειστικά τί είναι «χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός» (με τον τρόπο που λίγο-πολύ αναμένεται από μια επιστημονική πραγματεία), αλλά κυρίως το πώς έφτασε να αναδυθεί μια ορισμένη εικόνα του μέσ’ από αργές, βασανιστικές κι επαναλαμβανόμενες προσπάθειες κάποιων να σκεφτούν τα γεγονότα που τρέχουν γύρω τους.

Ξέρουμε καλά ότι μια πελώρια τομή έγινε στη δεκαετία του ’70. Τελείωσε ο μεγάλος μεταπολεμικός κύκλος των αγώνων απελευθέρωσης, στις αποικίες όσο και στη μητροπόλεις, με συντριπτική νίκη τού παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού/ιμπεριαλιστικού συνασπισμού, που τον οδηγούσαν –ακόμα τον οδηγούν– οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ταυτόχρονα, άλλαξε το ίδιο το μοντέλο του καπιταλισμού. Από τί σε τί ακριβώς, είναι αυτό που πρέπει να καταλάβουμε. Η παγκόσμια οικονομική κρίση τού 2008 –σαν αποκορύφωμα μιας σειράς εκρηκτικών γεγονότων όπως η μακρόσυρτη ύφεση της δεκαετίας του ’80, η κατάρρευση του Ανατολικού μπλοκ και οι λεγόμενοι Πόλεμοι της Νέας Τάξης, η εδραίωση της δικτατορίας των χρηματαγορών σε πλανητικό επίπεδο (και ρόλος που έπαιξαν σε αυτό διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΠΟΕ, ο ΟΟΣΑ, η ίδια η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση)– ήταν εκείνη που επέτρεψε να αναδυθεί με κάποια καθαρότητα το ζητούμενο μοντέλο.

Είναι αυτό που σήμερα ονομάζουμε χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό. Είναι μια απόπειρα, οσοδήποτε δοκιμαστική, να καταλάβουμε σφαιρικά αυτό που συμβαίνει στον κόσμο· κι εκείνο που έχει σημασία μεγαλύτερη απ’ ό,τι το ίδιο το όνομα, είναι να συμφωνήσουμε ως προς ποια είναι τα βασικά του χαρακτηριστικά και ποια η ενδιάθετη κατεύθυνσή του.