Κατίνα Μπέλο

Από τον Κολωνό στην επαναστατημένη Βαρκελώνη του 1936 και ξανά, το 1957, στον Κολωνό, στις «αρχαίες γειτονιές του κόσμου». Ενδιάμεσα τα χιτλερικά εργαστήρια ευγονικής, το Αουσβιτς, το γκέτο της Βαρσοβίας. Και ύστερα έρχονται οι αρχές της αμερικανοκρατίας, η άνοιξη της ΕΔΑ (ή κάτι που μοιάζει με άνοιξη) και το σκοτάδι της απριλιανής χούντας.

Η Κατίνα Μπέλο τα έζησε όλα: την έκρηξη και την ήττα της ελευθερίας στην Ισπανία αλλά και τη φρίκη του φασισμού. Έζησε το μεγάλο πλιάτσικο ζωών και περιουσιών. Στο σήμερα του βιβλίου στέκεται όρθια απέναντι στο εκδικητικό κράτος της Δεξιάς. Με όνομα δανεικό, μια που το πραγματικό της –Σιμόνη Μέλχιο– ανήκει στη λίστα των καταζητούμενων «εγκληματιών» της κατοχής κι ας ήταν εκείνα τα χρόνια έγκλειστη σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των ναζί. Λεηλατημένη αλλά όχι γονατισμένη, η Κατίνα-Σιμόνη στέκεται όρθια, μαχόμενη. Δεν γυρεύει εκδίκηση μόνο δικαιοσύνη.

Πλάι στους ήρωες του βιβλίου, περνούν ή αχνοφαίνονται και πρόσωπα υπαρκτά, όπως ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και ο Γιάννης Ρίτσος, ο Αντόνιο Μασάδο, ο στρατηγός Σαράφης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε, αλλά και ο διαβόητος εγκληματίας πολέμου Μαξ Μέρτεν και οι δωσίλογοι συνεργάτες του. Το «Va, pensiero» του Βέρντι συναντιέται με λαϊκά ισπανικά τραγουδάκια, με το «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου» του Καζαντζίδη αλλά και με το θρυλικό «Αβαβά».

Το μυθιστόρημα του Θανάση Σκρουμπέλου είναι μια ιστορία επιβίωσης αλλά και πρόωρης ενηλικίωσης του γιου της Κατίνας Μπέλο, του Ζάκο. Ταυτόχρονα είναι μια ιστορία του θαύματος και της δύναμης της αγάπης, αλλά και της αντοχής και της ομορφιάς της φιλίας.