Ο Οιδίπους στο φως της λαϊκής παράδοσης

Η ιστορικο-πολιτισμική μέθοδος του Propp, πέρ από την κριτική του ευαισθησία, φέρνει στο προσκήνιο εκθαμβωτικές ιδέες, όπως εκείνη σύμφωνα με την οποία "η σκηνή τής αναχώρησής του [από την τραγωδία τού Σοφοκλή Οιδίπους επί Κολωνώ] μαζί με τις θυγατέρες του είναι ίσως η πιο συγκινητική σε όλη την τραγωδία. Εκείνη τη στιγμή ο Οιδίπους γίνεται αληθινά ανθρώπινος - και ο άνθρωπος γεννιέται στην ευρωπαϊκή ιστορία". Ή την ιδέα του τί σημαίνει να υποφέρεις σε αυτό το πιστοποιητικό γεννήσεως του ευρωπαίου ανθρώπου: "Ο Οιδίπους, ενσάρκωση και καρδιά τής πόλεως, των επιτευγμάτων και της ευημερίας της, εξορίζεται ξαφνικά από την κοινωνία του και απομένει μόνος με τον εαυτό του. Έχει χάσει το βασιλικό στέμμα, το οποίο ποτέ δεν καταχράστηκε αλλά χρησιμοποίησε πάντα στην υπηρεσία τού λαού του. Έχει χάσει εκείνη τη μοναδική που ήταν μητέρα και γυναίκα του, που τον σφιχτόδενε με τους παλμούς και το αίμα τής ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι χρησιμοποιεί τη δική της καρφίτσα για να βγάλει τα μάτια του, να ρίξει τον εαυτό του στο σκοτάδι που είναι σύμβολο και έκφραση του χωρισμού του από τον κόσμο". Η τύφλωση του Οιδίποδα είναι η μετάθεση της όρασης του ανθρώπου από την απατηλή εμφάνεια στην αόρατη αλήθεια· είναι η αυτογνωσιακή διερώτηση που αντικαθιστά την ετερο-κτητική βεβαίωση: ο ευρωπαίος άνθρωπος γεννιέται στο σύνορο του θανάτου του.

[Από την Εισαγωγή της Clara Strada Janovic]