Ιστορικό τοπίο και ιστορική μνήμη

"Τα μνημεία με την ιστορία τους συμβάλλουν στην ενεργοποίηση της ιστορικής μνήμης, ενώ τα μνημεία χωρίς την ιστορία τους είναι βουβά"
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΗΛΙΟΥ


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ «ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΗΡΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΥ
ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ».
«Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50 περί προστασίας ειδικής κατηγορίας οικοδομημάτων και έργων τέχνης μεταγενέστερων του 1830, ολόκληρο το νησί της Μακρονήσου, γιατί έχει σημαδέψει την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, γιατί αποτελεί χώρο μνήμης όχι μόνο γι' αυτούς που έζησαν όλη τη φρικαλεότητα της περιόδου 1946 - 1953, αλλά και για όλους τους Έλληνες, και κυρίως για τις νέες γενιές, γιατί αποτελεί σύμβολο καταδίκης του εμφυλίου πολέμου, όλων των βασανιστηρίων και κάθε καταπίεσης από οπουδήποτε προερχόμενης, βωμό ελευθερίας της σκέψης και των ιδεών...»
Η υπουργός
ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
Αθήνα 16 Μαΐου 1989.

Η πρώτη επιστημονική προσέγγιση του φαινομένου της Μακρονήσου
Συμβάλλουν με τις εργασίες τους:

ΤΑΣΟΥΛΑ ΒΕΡΒΕΝΙΩΤΗ
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ
ΤΑΣΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΗΛΙΟΥ
ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΒΟΓΛΗΣ



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος
Απόφαση Κήρυξης της Μακρονήσου ως Ιστορικού Τόπου
Απόφαση για τη Συγκρότηση Ομάδας Εργασίας
Το Πόρισμα της Πρώτης Ημερίδας για την Προστασία και την ανάδειξη του Ιστορικού Τόπου της Μακρονήσου
Προεδρικό Διάταγμα Χρήσεων Γης για τη Μακρόνησο
ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ
Ιστορικό Τοπίο και Ιστορική Μνήμη
ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΥ
ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΕΝΑΡΞΗ - ΥΠΟΔΟΧΗ ΣΥΝΕΔΡΩΝ - ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ
ΝΙΚΗ ΖΑΜΕΝΟΠΟΥΛΟΥ: Σύντομη Αναφορά στο Έργο της Διυπουργικής Ομάδας Εργασίας
ΜΙΝΑ ΞΥΔΗ: Χωρική και Θεσμική Προσέγγιση, Προβλήματα
ΜΟΝΙΚΑ ΣΚΑΛΤΣΑ: Παρεμβάσεις σε Ιστορικό Τόπο: Η Περίπτωση της Μακρονήσου
ΡΕΝΑ ΛΕΥΚΑΔΙΤΟΥ: Οδοιπορικό στο Ιστορικό Τοπίο
ΣΤΕΛΙΟΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΙΔΗΣ: Σωστικές Παρεμβάσεις στα Ιστορικά Κτίρια
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ΤΑΣΟΥΛΑ ΒΕΡΒΕΝΙΩΤΗ: Μακρονήσι: Μαρτύρια και Μαρτυρίες Γυναικών
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΟΥΡΝΑΖΟΣ: Το «Μέγα Εθνικόν Σχολείον Μακρονήσου», 1947 - 1950
ΤΑΣΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ίδρυση, Διάρθρωση και Λειτουργία του Οργανισμού Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΗΛΙΟΥ: Οι Βιωμένες Ιστορίες και η Ιστοριογραφική Προσέγγιση
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟ ΣΕ ΞΕΝΑ ΑΡΧΕΙΑ
ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΒΟΓΛΗΣ: «Δεν εντυπωσιάστηκα από τον ενθουσιασμό του κοινού». Η Μακρόνησος από τη σκοπιά ενός Βρετανού Αξιωματικού
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου: Γαλλικές Διπλωματικές Ευαισθησίες και Κυβερνητικό Ενδιαφέρον
ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ: Μακρόνησος 1950: Πρότυπο για τη Γερμανία του Ψυχρού Πολέμου; Αμερικανικοί Προβληματισμοί και Συνταγές για τη Δημοκρατική «Αναμόρφωση»
Η ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ: Η «Πυκνοκατοικημένη Ερημιά» των Ποιητών της Μακρονήσου: Γραφές της εξορίας
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ: Η Πεζογραφία περί Μακρονήσου και Μερικά Παρεπόμενα
ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ ΚΑΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ: Το Στρατόπεδο της Μακρονήσου: Η «Στρατιωτική» Περίοδος (1947 - 1949)
ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η Αμετροέπεια της Βίας, ο Πόνος και η Αναίρεση της «Αναμόρφωσης» στη Μακρόνησο
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ψυχικός Πόνος και Μακρόνησος: Ενδοψυχικές Συγκρούσεις, Διλήμματα και Αδιέξοδα στην Αντιμετώπιση της Εξωτερικής Πραγματικότητας
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΛΑΙΣΙΩΣΕΙΣ
ΗΛΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εκλογές στη Μακρόνησο
ΝΙΚΟΣ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ: Το Νομικό Καθεστώς της Μακρονήσου
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: Η Λειτουργία του Στρατοπέδου της Μακρονήσου ως Δοκιμασία του Συστήματος του Δικαίου
Συζήτηση: Δυνατότητες και Προοπτικές για την Προστασία και Ανάδειξη του Ιστορικού Τόπου / Προώθηση της Ιστορικής Έρευνας / Νέες Χρήσεις - Δράσεις Προστασίας του Ιστορικού Τόπου.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΗΛΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΙΚΟΣ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: